انفجار و آتشسوزي حاصل از نشت گاز لوله كشي شهري پس از وقوع زمين لرزه، در برخي مناطق از خود مخربتر است. براي جلوگيري از اين نوع وقايع در ايران به ويژه در مناطق مسكوني كه از سيستم توزيع گاز لوله كشي استفاده ميكنند و احتمال وقوع زمين لرزه وجود دارد، يكي از ايمنترين و كم هزينهترين روشهاي روز دنيا استفاده از شيرهاي اتوماتيك قطعكن گاز در برابر زمين لرزه است.
ایران از جمله کشورهای زلزله خیز جهان است. 90 درصد خاک ایران بر روی نوار زلزله واقع شده و 17.6 درصد زمين لرزههاي دنيا در ايران اتفاق ميافتد و علاوه بر اين هر ساله چندین زلزله 4 ریشتري و بزرگتر در آن رخ میدهد. کلانشهر تهران نیز نه تنها از خطر زلزله ایمن نیست بلکه سالهاست در انتظار زلزلهای ویرانگر با قدرت بالای 7 ریشتر به سر میبرد. بر اساس مطالعات آماری و زلزلههایی که پیش از این در ناحیه ری و تهران ثبت شده است با احتمال بیش از 70 درصد به طور متوسط هر 158 سال زلزلهای ویرانگر در این ناحیه رخ داده است. آخرین زلزله در تهران 172 سال پیش اتفاق افتاد و بر همین اساس وقوع زلزله تهران 14 سال تاخیر زمانی دارد. عامل اصلی وقوع زلزله در تهران وجود 15 گسل در این منطقه است که سه گسل در این میان هریک به تنهایی پتانسیل ایجاد زلزلهای بیش از 7 ریشتر را دارا هستند. در صورت وقوع زلزله در این منطقه که علاوه بر پایتخت بودن، مرکزیت امکانات فرهنگی، اقتصادی و همچنین دولتی را دارد و بیش از 7 میلیون نفر در آن سکونت دارند با فاجعهای بزرگ مواجه است. خطوط و ایستگاههای درون شهری انتقال و توزیع گاز یکی از مهمترین تاسیساتی است، که شدیدا نیازمند ایمن سازی در برابر زلزله است. تاکنون در شهرهای دارای خطوط انتقال گاز شهری زلزلهای که بتواند آسیب جدی به شبکه توزیع بزند رخ نداده است اما با توجه به توسعه ساليانه شبکه توزیع گاز در شهرهای بیشتر کشور، غفلت از آسیبهای زلزله بر شبکه توزیع ممکن است مسبب خسارات جبران ناپذیری در آینده شود ضمن این که دانش و فناوریهای موجود هم نشان ميدهند، هیچ تضمین علمی مبنی بر عدم وقوع زلزله مخرب در شهرهای بزرگ کشور همچون تهران وجود ندارد. بنابراین توجه به ایمن سازی شبکه توزیع گاز شهری با استفاده از شيرهاي قطع كن گاز در برابر زمينلرزه، باید از اولویتهای اصلي باشد.
مطلب حاضر خلاصه مطالعات امکان سنجی (طرح توجیهی) تولید شیر ایمنی گاز است.
شیر حساس به زلزله یا شیر قطع کن ضد زلزله به امواج زلزله حساس می باشد. با تحریک شدن آن، گوی فلزی درون آن اقدام به بستن مسیر گاز می کند، که می تواند از حوادث آتشسوزی بعد از زلزله در ساختمان جلوگیری نماید. این نوع شیر از نوع Normally Open و Manually Reset میباشد. شیر حساس به زلزله بعد از رگلاتور علمک در ابتدای مسیر لوله کشی به صورت عمودی بر روی لوله رابط نصب می شود شیر در زمان وقوقع زلزله به صورت اتوماتیک مسیر گاز را مسدود می کند برای راه اندازی مجدد به صورت دستی در مدار قرار می گیرد.
کد آیسیک محصول 2912512345 از گروه ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر (29) و زیرگروه های ساخت بمب ها، کمپرسورها، شیرها، سوپاپ ها (2912)، انواع شیرآلات، فشارشکن ها، نازل ها و سیلندرها (2912312336)، انواع شیرآلات صنعتی با مکانیزم دستی (2912412337) می باشد.
شیر اطمینان یا فشارشکن تحت زیرفصل تعرفه8481 مقررات گمرکی ایران با عنوان انواع شير و وسايل همانند براي لوله، ديگ آب گرم يا بخار، منبع، بشكه يا همانند، همچنين شيرهاي تقليل فشار و شيرهاي كنترلشونده به وسيله ترموستات با زیرتعرفه 84814000 وارد و صادر می شود.
شرایط ورود آن داشتن اجازه از وزارت صنعت، معدن و تجارت و پرداخت 15درصدی حقوق ورودی در سال 1397(حقوق گمرکی4% و سود بازرگانی 11%) میباشد.
این محصول تا انتهای سال ۱۳۹۷ دارای 26 واحد فعال بوده است. استان های تهران، مرکزی دارای بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی کد آیسیک زیر کلیک کنید.
* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول با کد آیسیک 2912512345.
همچنین با کلیک بر روی کد تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با آن کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 84814000.
انفجار و آتشسوزی ناشی از نشت گاز پس از زلزله، مختص ايران نبوده و ديگر كشورهاي دنيا از جمله ايالات متحده، ژاپن، تايوان و غيره نيز از ديرباز با اين گونه تصميم گيريهاي مهم روبرو بودهاند. يكي از راه حلهاي كارآمد و كم هزينه كه در كشورهاي پيشرفته در مقررات جديد استفاده از گاز طبيعي اجباري شده، استفاده از شيرهاي قطع كن گاز در برابر زمين لرزه است. اين نوع شيرها بعد از رگلاتور و كنتور بر روي علمك نصب شده و تحويل مشترك ميشود.
همانطور که گفته شد کشور ایران، کشوری زلزله خیز است و در هر زمانی با خطر وقوع زلزله مواجه است و با ذکر این نکته که تمامی شهرهای پرجمعیت کشور عزیزمان در مناطق زلزله خیز کشور واقع اند، باید برای مقابله با حوادث احتمالی ناشی از زلزله از جمله انفجار و آتشسوزی تدابیری اندیشید. یکی از این تدابیر موثر استفاده از شیرهای گاز حساس به زلزله است کاربرد شیرهای ایمنی به طور کامل در طول فصل توضیح داده شده است. با توجه به بررسی های انجام شده در بخش های عرضه و تقاضا محصول مشاهده شد که این محصول در کشور دارای کمبود عرضه است که این مطلب نوید از یک بازار مطلوب برای محصول تولیدی طرح می دهد. همچنین با افزایش تولیدات و با استفاده از دانش فنی مناسب میتوان علاوه بر نیاز داخل، امکان صادرات این محصولات را به کشورهای مجاور فراهم نمود و در این صورت میزان واردات کم می شود که این امری مطلوب می باشد. به طور کلی تاسیس شرکت جدید باعث اشتغالزایی و حمایت از تولید داخل، مقابله با تحریم ها و... می شود.
ابتدا قطعات فولادی و ریخته گری با طول مناسب برش داده می شود و سپس نوبت به فرمدهی این محصولات می رسد. سپس بعد از فرمدهی نوبت به تمیزکاری و پلیسه کردن قطعات می رسد و می توان با پاشیدن ماسه آن را براق کنند برای تولید هر یک از قطعات نیاز به تراشکاری انتهایی است که توسط ماشین های تراش پیشرفته هر کدام از قطعات موردنیاز در شیرهای گازی تهیه و تولید می گردند.
سرمايهگذاري هر طرح از مجموع سرمايهگذاري ثابت و درگردش حاصل ميشود. هزینههای سرمایهگذاری ثابت طرح شامل بخشهای مختلف از قبیل زمین، محوطه، ساختمان، تاسیسات، ماشینآلات و ... میباشد.
شرح هزينههای سرمايهگذاری ثابت طرح در ادامه آورده شده است.
شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) |
سرمایه ثابت | 227470 |
سرمایه در گردش | 7839 |
کل سرمایه گذاری | 235309 |
زمین مورد نیاز برای تولید 22000 عدد در سال شیر ایمنی گاز، 3000 مترمربع می باشد.
هزینههای تولید بر اساس پيشبيني توليد در 100 درصد ظرفيت اسمی محاسبه میگردد و براي سالهاي قبل از دستيابي به 100% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينههاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال میگردد. كل هزينههاي توليد اين طرح كه شامل هزينههاي عملياتي و غيرعملياتي توليد میباشد و معادل 137427 میلیون ریال می باشد.
شاخص های اقتصادی طرح تولید شیر ایمنی گاز توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده اند و به شرح زیر است.
شرح | مقدار | واحد |
ارزش فعلی خالص (NPV) | 173491 | میلیون ریال |
نرخ بازده داخلی (IRR) | 34.66 | درصد |
دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
تسهیلات پیشنهادی | 136000 | میلیون ریال |