خلاصه مطالعات امکان سنجی (طرح توجیهی) تولید رب ‌‌گوجه فرنگی

مقدمه

‌‌گوجه‌فرنگى ابتدا به عنوان گياه زينتى در باغچه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفت. ‌‌گوجه‌فرنگي براي نخستين بار در آمريکاي جنوبي ديده شده و از آنجا به ديگر نقاط جهان برده شده است. مصرف خوراکي و درماني ‌‌گوجه‌فرنگى از قرن نوزدهم ميلادى به بعد شروع شد و بعد از جنگ جهانى اول به تدريج بر مصرف آن اضافه شد، طورى که امروزه به صورت خام و پخته يا به صورت سس و رب و... موارد استعمال زيادى دارد. توليد کنندگان صنعت غذا، ‌‌گوجه‌فرنگي را به دو صورت خام و پخته و با استفاده از فناوري و دانش روز توليد مي‌نمايند. انواع متعددي از محصولات مشتق شده از ‌‌گوجه‌فرنگي رب ‌‌گوجه‌فرنگي، آب ‌‌گوجه‌فرنگي، سس ‌‌گوجه‌فرنگي را مي‌توان نام برد. گاهي ­اوقات پختن مواد غذايي باعث کاهش ويتامين‌ها يا ساير مواد مغذي موجود در آن­ها مي‌شود ولي در مورد ‌‌گوجه‌فرنگي اين مطلب صدق نمي­‌کند و ‌‌گوجه‌فرنگي پخته بهتر از خام آن، به دليل (Lycopene) است. اگر ‌‌گوجه‌فرنگي به صورت خام مصرف شود، قسمت اعظم ليکوپن هضم نشده، از بدن دفع مي­‌شود. عمل پختن، ديواره سلولي ‌‌گوجه‌فرنگي را شکسته و باعث مي­‌شود ليکوپن در دسترس بدن قرار گيرد و بيشتر جذب شود. بهترين منابع آن شامل: رب ‌‌گوجه‌فرنگي، سس ‌‌گوجه‌فرنگي و ‌‌گوجه‌فرنگي کنسرو شده، مي‌­باشد.

معرفی محصول

يکي از محصولات اصلي ‌‌گوجه‌فرنگي، رب آن است که به صورت کنسرو در وزن‌هاي متفاوت و همچنين به صورت فله اي به منظور استفاده در پخت غذا‌هاي مختلف به بازار عرضه مي­‌شود. براي تهيه رب ‌‌گوجه‌فرنگي، اغلب از گوجه‌هاي درشت، داراي پوست نازک، بافت نرم، توپر، رنگ قرمز تند، طعم خوب، درصد مواد جامد محلول بالا و نيز گوجه‌هاي سالم، کم تخم و آلودگي به کپک و ساير آفات استفاده می­‌شود. هنگام حمل ‌‌گوجه‌فرنگي به کارخانه بايد مراقب بود تا فشارهاي ناشي از حرکت، به ‌‌گوجه‌فرنگي‌ها آسيب نرساند، بنابراين بهتر است ‌‌گوجه‌فرنگي­ها در محفظه­ هاي کوچک و مناسب حمل و نقل، نگهداري شوند. شست‌و‌شو‌‌‌ و ضدعفوني کردن ‌‌گوجه‌فرنگي، براي جداسازي ذرات گل و لاي و آلودگي‌هاي موجود، بسيار حايز اهميت است.

معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول 

کد آیسیک محصول 1513512419 ( 15491810) از گروه ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی (15) و زیر گروه عمل آوری و حفاظت میوه و سبزیجات از فساد (1513)، رب گوجه فرنگی (1513512419) می باشد.

رب گوجه‌فرنگی تحت زیر فصل­‌های تعرفه 2002 مقررات گمرکی ایران با عنوان گوجه‌فرنگی آماده یا محفوظ شده به جز در سرکه یا جوهر تحت زیر تعرفه 20029010 با عنوان رب گوجه‌فرنگی وارد و صادر می‌شوند. شرایط ورود آن داشتن اجازه از وزارت بازرگانی و وزارت صنایع پرداخت 55% حقوق ورودی در سال 1397 (4% حقوق گمرکی و سود بازرگانی51%) می­‌باشد. در سایت بهین یاب برای کد آیسیک 1513512419 کد تعرفه گمرکی 21032000 آورده شده است که بررسی‌های انجام شده نشان می­‌دهد این کد برای سس کچاپ و سایر سس­‌ها از گوجه می‌­باشد و رب گوجه کد تعرفه گمرکی جداگانه دارد.

 واحدهای تولید کننده محصول

این محصول تا انتهای سال ۱۳۹۷ دارای 304 واحد فعال بوده است. استان های تهران، خراسان رضوی، فارس و البرز دارای  بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی کد آیسیک زیر کلیک کنید.

* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول با کد آیسیک 1513512419 (15491810).

همچنین با کلیک بر روی کد تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با آن کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 20029010.

کاربردهای محصول

رب گوجه‌فرنگی به صورت مستقیم در خانوار مصرف می‌­شود و کالای مصرفی به شمار می‌­آید.

بازار محصول  

فرآورده‌هاي حاصل از گوجه فرنگي امروزه به عنوان يکي از پر کاربرد ترين مکمل‌هاي طعم دهنده و رنگ دهنده در سراسر جهان مورد استفاده اقشار مختلف جامعه قرار گرفته و روز به روز به ميزان مصرف و تنوع گونه‌ها و ترکيبات آن افزوده مي شود به نحوي که امکان حذف از برنامه غذايي يا جايگزيني محصولات ديگر با چنين ويژگي‌­هايي متصور نخواهد بود و با توجه به برآوردهای انجام شده و کمبود عرضه درآینده برای محصول و رشد خوب صادرات محصول به کشورهای همسایه محصول از بازار خوبی برخوردار خواهد بود، ليکن احداث چنين واحدي کاملا منطقي و توجيه پذير مي باشد.

روش تولید محصول 

مراحل دریافت گوجه و تولید رب گوجه‌فرنگی

1- دریافت گوجه‌فرنگی

2- خیساندن و شست‌و‌شو‌‌‌ی مقدماتی گوجه

3- سورت و شست‌و‌شو‌‌‌ی گوجه

4- خرد کردن گوجه‌ها

5- پخت اولیه

6- فیلتراسیون

7- تانک فرموله یا مخزن ذخیره

8- تغلیظ آب گوجه

9- پاستوریزاسیون

10- پرکردن در قوطی و دربندی

11- اتیکت زنی و بسته بندی

سرمایه گذاری طرح

 سرمايه‌گذاري هر طرح از مجموع سرمايه‌گذاري ثابت و درگردش حاصل مي‌شود. هزینه‌های سرمایه‌گذاری ثابت طرح شامل بخش‌های مختلف از قبیل زمین، محوطه، ساختمان، تاسیسات، ماشین‌آلات و ... می‌باشد.

شرح هزينه‌های سرمايه‌گذاری ثابت طرح در ادامه آورده شده است.

زمین مورد نیاز برای تولید 1400 تن در سال رب گوجه فرنگی، 2500 مترمربع می باشد.

هزینه های تولید طرح

هزینه‌های تولید براساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد معادل 182997 ميليون ريال می‌باشد.

شاخص های اقتصادی طرح

شاخص های اقتصادی طرح تولید رب گوجه فرنگی، توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده اند و به شرح زیر است.