سختی گیر مکانیکی (water sofetner) ، یا سختی گیر های تبادل یونی، رایج ترین انواع سختی گیر در بازار هستند. کاندیشنر های شیمیایی و فیزیکی، اگرچه گاهی اوقات به عنوان " نرم کننده " به آنها رجوع می شود، اما مواد معدنی سخت را از آب پاک نمی کنند، بلکه از ته نشنین شدن یا چسبیدن آنها به سطوح، جلوگیری می کند. تنها راه حل برای نرم کردن آب سخت، پاک کردن مواد معدنی کلسیم و منیزیم، از آب می باشد. فقط سختی گیر های تبادل یونی (یا همان رزینی) و برخی روشهای فیلتراسیون، این کار را انجام می دهند.

 عملیات مقدماتی راه اندازی سختی گیر

1. لوله های آب ورودی و خروجی دستگاه را به سیستم وصل کنید.
2. پس از باز کردن درب دریچه دست رو یا فلنج بالای مخزن، مطابق شکل با سیلیس و رزین کاتیونی بستر سازی کرده و سپس دریچه دسترو یا فلنج را محکم ببندید.
3. تانک نمک (حاوی محلول آب و نمک با غلظت مناسب) را زیر لوله آب نمک دستگاه قرار دهید

مرحله دوم راه اندازی سختی گیر

1.. ابتدا همه ی شیر ها را بسته و شیر هواگیری دستگاه را باز کنید.

2. دسته شیر سولو (solo valve) را در وضعیت (Run)  قرار دهید.

3. شیر شماره 1 (ورودی) را باز کنید. در این حالت مخزن دستگاه به تدریج پر از آب می گردد.

4. به محض خروج آب از لوله هواگیری، شیر هواگیری را ببندید.

5. شیر شماره 2 (خروجی) را باز کنید. بدین ترتیب دستگاه آماده بهره برداری و تصفیه آب است.

نکته 1: در حین بهره برداری از دستگاه سختی گیر، اطمینان حاصل کنید که فشار نسبی داخل مخزن بین (1.7-2.5 bar) باشد. اگر فشار داخل مخزن کمتر از (1.7bar) باشد، در آب بندی شیر سولو و مکش آب نمک اختلال ایجاد خواهد شد. همچنین در فشار های بالا ممکن است قطعات شیر سولو صدمه ببیند. در هر حال بهره برداری از شیر سولو در فشار های بالا تر از (2.5bar) به هیچ وجه توصیه نمی گردد.

نکته 2: سختی آب تصفیه شده خروجی از سختی گیر ها همواره باید کنترل شده و مورد آزمایش قرار بگیرد. به محض اینکه سختی آب از حد مجاز بیشتر شود، بلافاصله باید نسبت به عمل احیا کردن رزین –که در ادامه شرح داده شده است- اقدام نمود.

روش بک واش کردن سختی گیر های رزینی (احیا کردن رزین)

1. ابتدا شیر شماره 1 تا 4 را ببندید.

2. سپس دسته شیر سولو را در وضعیت (REGEN) قرار دهید.

3. شیر شماره 3 و 4  را باز کنید تا محلول آب و نمک وارد سیستم شود. اگر درپوش برنجی روی نازل نمک را که به همین منظور در پشت شیر سولو و در کنار لوله تخلیه تعبیه شده است، باز کنید، به کمک پیچ گوشتی مناسبی می توانید میزان مکش را تنظیم نمائید.

4. پس از گذشت مدت لازم مرحله بعدی یعنی شستشوی رزین با آب را انجام دهید.

این روش برای بیشتر سختی گیرهای رزینی قابل اجراست اما باید برای اطمینان از صحت مراحل انجام شده به دستور العمل شرکت تولید کننده مراجعه کرد.

شستشوی رزین با آب

1. ابتدا تمامی شیر ها را ببندید.

2. دسته شیر سلو را در وضعیت (WASH) قرار دهید.

3. شیر شماره 1 و 3 (شیر های ورودی و تخلیه) را باز کنید. در این حالت آب از سمت پاین ستون رزین به داخل مخزن دستگاه وارد شده و از بالای آن خارج می گردد.(درست عکس مسیر تصفیه)

4. حدود 20 دقیقه صبرکنید تا کل رزین موجود در داخل مخزن دستگاه شسته شده و محلول آب و نمک از آن تخلیه گردد.

5. آن گاه کلیه شیر ها را ببندید و شیر شماره 1 و 2 را باز کنید.

6. سپس دسته شیر سولو را در وضعیت (RUN) قرار دهید. در این حالت دستگاه مجددا آماده کار است.

سختی گیرهای شرکت پاکمن از 78000 تا 3000000 گرین در دو نوع تکی و دوبلکس ساخته می شود.