گیربکس خورشیدی نام خود را از تحوه ی عملکرد چرخدنده های خود میگیرد. در گیربکس خورشیدی(سیاره ای) یک چرخدنده در مرکز (چرخدنده ی خورشیدی) قرار داشته و دو یا چند چرخدنده ی دیگر(سیاره ها) در اطراف آن وجود دارند. نیرو به چرخدنده ی مرکزی وارد آمده و به چرخدنده های کناری منتقل شده و از طریق آن ها به شافت بیرونی انتقال می یابد.علت نامگذری آن نیز بدلیل شباهـت آن به ساختار منظومه ی شمسی استعلاوه بر این گیربکس های خورشیدی در ابتدا نه برای انتقال نیرو بلکه برای مطالعه نحوه ی حرکت سیارات ساخته شده بودند.

اطلاعات کلی درباره ی گیربکس خورشیدی

گیربکس خورشیدی، نوعی گیربکس است که در آن شافت ورودی و شافت خروجی در یک راستا هستند.از گیریکس خورشیدی برای انتقال بالاترین حد گشتاور در پیچیده و سخت ترین حالات استفاده میشود.

دنده های روی چرخ عقب دوچرخه نمونه ی بارزی از این نوع گیربکس است.تا بحال از خود پرسیده اید که چگونه با قطعه ای به این اندازه کوچک میتوان انقدر نیرو به دوچرخه واردکرد،؟؟؟در یک دوچرخه با سه دنده از یک گیریکس تک مرحله ای استفاده شده و در دوچرخه های ۵ دنده گیربکس ۲ مرحله ای بکار رفته است. هر سیستم خورشیدی یا سیاره ای دارای سه حالت کاهش سرعت، انتقال بدون تغییر سرعت و مرحله ی شتابگیری است.

به زبان مکانیکی، کوچکترین نسبت کاهش سرعت گیربکس ۳:۱ میباشد و بزرگترین آن ۱۰:۱ است.در نسبت های پایین تا از ۳ چرخدنده ی خورشیدی(مرکزی) بسیار بزرگتر از چرخدنده های سیاره ای(کناری) میشود.در نسبت های بزرگتر از ۱۰ چرخدنده خورشیدی بیش از اندازه کوچک شده وگشتاور تقریبا به صفر میرسد.

درباره این موضوع که چه کسی گیربکس خورشیدی را ابداع کرده است اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما ایده ی آنرا به لئوناردو داویینچی( دانشمند ایتالیایی ۱۴۹۰) نسبت میدهند.

در عمل، برای ما جنبه ی کاربرد گیربکس های خورشیدی برای ما مدنظر است و در این حالت چرخدنده ی  خورشیدی را شافت ورودی ، چرخدنده های سیاره ای را شافت خروجی و چرخدنده ی خارجی را محفظه ی آن مینامند.

مزایای گیربکس های خورشیدی

• گیربکس خورشیدی میتواند با ثابت نگهداشتن ساختار خود در دو جهت چرخیده و سرعت های مختلفی داشته باشد.
• گیربکس خورشیدی گشتاور موتور را بین ۳ چرخدنده تقسیم میکند و در نتیجه در شرایط برابر ۳ برابر گیربکس معمولی خروجی تولید میکند
• این نوع گیربکس جمع و جور بوده و گشتاور لختی(مقاومت در برابر چرخش) پایین تری دارد

 

گیربکس خورشیدی در کجا استفاده میشود؟

• در روبات ها برای افزایش گشتاور
• برای کاهش سرعت غلطک ها در پرس های غلطکی
• برای افزایش دقت در هنگام  تثبیت موقعیت اشیا
• در ماشین های بسته بندی

گیربکس های خورشیدی در جاهایی مورد استفاده قرار میگیرد که محدودیت فضا و وزن وجود دارد، در حالی که کاستن سرعت و افزایش گشتاورر مساله ی اساسی است. این مساله در بسیار از صنایع مانند، تراکتور و ماشین ها سنگین، ادوات ساختمانی به چشم میخورد جایی که گشتاور بسیار زیادی برای چرخاندن چرخ ها مورد نیازاست. از موارد دیگری که گیربکس خورشیدی در آن استفاده میشود: موتور توربینها، مبدل ها خودکار

گیربکس های خورشیدی بدلیل تقسیم بار روی چند چرخدنده قابلیت تولید گشتاور بسیار زیادی را دارا هستند. این ساختمان همچنین سطوح تماسی و فضای بیشتری را نسبت به گیربکس ها محور موازی بین دنده ها ایجاد میکند. به همین دلیل بار به شکل متعادل تری  بین دنده ها پخش شده و از آسیب جلوگیری میکند.

در هنگام خرید به چه نکاتی باید دقت کرد؟

1. گشتاور، نسبت اندازه ی چرخدنده ها
2. مقاومت در برابر خوردگی، میزان نویز، نحوه ی ساخت و ساختار گیربکس
3. زمان تحویل محصول، قیمت، خدمات پس از فروش و…...