بنتونیت ( گل ساز حفاری ) چیست؟ بنتونیت ماده ای است معدنی از دسته رس ها یا شبه رس ها و از کانی های متورم شونده. کاربرد بنتونیت به زمان های خیلی دور بر می گردد. ایرانیان از قدیم بنتونیت را با عناوین خاک رنگ بر، گل سر شوی، خاک شیره و رس صابونی می شناختند و با برخی خواص آن از جمله شستشوی لباس و ماده تمیز کننده آشنا بودند. از این کانی ها برای موارد شفا بخش در درمان برخی بیماری های گوارشی و زخم ها استفاده می شده است. همچنین قابلیت جذب فلزات سنگین، باکتری ها و مواد ضد تغذیه ای را دارا می باشد. ابن سینا نیز از این ماده معدنی به عنوان ماده ای زود شکن یاد کرده که در آب به خوبی حل می شود. اگر داخل یک لیتر آب، مشتی از خاک بنتونیت را بریزید، حجم آن افزایش یافته و پس از خشک شدن از بتون هم محکم تر می شود.

مهم ترین خواص این نوع کانی ها:

• جانشینی یونی
• خاصیت شکل پذیری
• انبساط و انقباض یونی

ویژگی های خاک بنتونیت:

• قابلیت نسبتا خوب در مخلوط شدن با آب
• نرم بودن
• تورم پذیری
• خمیری شدن
• پلاستیک بودن
• چسبندگی
• جاذب بودن

کاربردهای عمومی بنتونیت :

• تولید گل حفاری
• تهیه ی ماسه ی ریخته گری
• عامل جلوگیری کننده از نشت آب در سدها و کانال های آبرسانی
• تهیه ی انواع سرامیک
• ریخته گری
• عامل شفاف کننده ی مایعات مثل آبمیوه ها
• زلال کننده ی آب
• صاف کننده ی مایعات نظیر پارافین
• تصفیه انواع روغن ها
• پلت کردن خوراک دام
• گندوله کردن مواد معدنی مثل سنگ آهن
• عامل ناقل در رنگ ها و سایر مواد اسپری شدنی
• تهیه ی سموم گیاهی و حیوانی
• پرکننده در صنایع مثل کاغذ سازی
• تولید پاک کننده ها و شوینده ها
• کشاورزی
• رنگ بری

ارتینگ و استفاده در چاه ارت : دوغاب بنتونیت در چاه ارت به عنوان یک ماده کم‌مقاومت استفاده می‌شود که الکترود زمین در آن قرار می‌گیرد. بنتونیت حفره‌های اطراف میله زمین را پر می‌کند تا مقاومتش پایین بیاید. بنتونیت به علت داشتن خاصیت تیکسوتروپیک پس از مدتی رکود، به صورت ژل در می آید و شسته نخواهد شد. بنتونیت مقاومت الکتریکی پایینی دارد و در شرایط معمولی خشک نمی‌شود.

مهندسی عمران (حفاری و سدسازی) : بنتونیت به صورت گل در نیازهای مهندسی در پی ریزی ها به صورت دیواره های ساختمان، شمع کوبی، دوغاب کردن و روان سازی مصالح بنائی نیز بکار می رود همچنین در کارهای مختلف تونل سازی نیز کاربرد دارد.

گل های محتوی ۴ تا ۸ درصد بنتونیت برای دوغاب کردن بکار می روند. این گل مانع حرکت آب در داخل خاک شده و همچنین از حرکت آب در داخل شکاف ها و درزهای سنگ و ساختمان هایی با بنای سنگی جلوگیری می کند. مثلا” می توان در صورت تزریق گل از جریان آب در شن های ساحلی جلوگیری کرد، همچنین مانع نفوذ آب استخر به آن طرف دیواره ها می گردد و در صورتی که به داخل ماسه ها تزریق شود احتیاج به دیواره سازی نداشته و سدی در مقابل آب می گردد. به عنوان روان ساز در حفر گمانه های مصالح ساختمانی جهت بتن و شفته ریزی کمک می نماید.

نقش بنتونیت در حفاری به زبان ساده:

بعد از تولید گل حفاری به کمک دستگاه های گروه آریا صنعت، گل حفاری به محل ذخیره یا محل دستگاه حفاری  پمپاژ می شود، وظیفه این گل جلوگیری از نفوذ آب در هنگام حفاری و به دلیل خاصیت چسبندگی، جلوگیری از ریزش دیواره در هنگام حفاری میباشد.

 به عنوان مثال پروژه فاز سوم طرح توسعه اسکله شهید رجایی که به کمک دستگاه های باور (BAUER) آلمان، حفاری انجام می گردد.

ظرفیت تولید دستگاه های این گروه از ۲۰ تا ۹۰ مترمکعب در ساعت می باشد که ظرفیت های بالاتر نیز طبق درخواست مشتری قابل تولید می باشد.

همچنین فرآیند تولید، ذخیره سازی و انتقال به محل حفاری از جمله قابلیت های این گروه می باشد.