مقدمه
در عصر جديد نياز به مجموعه‌هاي رفاهي و تفريحي با شرايط كيفي مناسب مشهود مي‌باشد. در ايران به نسبت جمعيت سرانه فضاهاي تفريحي در كليه شهرها رقم پاييني است. با وجود طرح‌هاي جامع براي گسترش فضاهاي تفريحي از سال 1347، همچنان تغييرات نسبت به برنامه‌هاي در نظر گرفته شده كند بوده و سرانه تفريحي در مترمربع تغييرات محسوسي نداشته است.
عدم تناسب بين فضاهاي فرهنگي و هنري و مراكز تفريحي به ويژه براي كودكان، نوجوانان و جوانان از معضلات اساسي كشور است. عدم وجود مكان‌هاي تفريحي مناسب به خصوص براي جوانان تنش‌هاي رواني را در جامعه افزايش خواهد داد.
در كشورهاي پيشرفته، توسعه تفريحات و علاوه بر مسئله سرگرمي و فراغت، به منظور جلوگيري از مشكلات جسماني و رواني مردم مورد توجه قرار گرفته است. مركز تفريحي مدرن با تلفيق آموزش و بازي براي كودكان زمينه شكوفايي استعدادهاي آنان را فراهم كرده و مراكز اين‌چنين تبديل به مراكز استعداد‌يابي براي كشورها شده‌اند.
با وجود تعرفه‌هاي گمركي بالا و نبود كمك‌هاي مالي و استفاده از مشاوره‌هاي نادرست جهت ايجاد شهربازي براي سرمايه‌گذاران و علاقه‌مندان اين بخش باعث شده تا شهربازي‌هاي خوب تعدادشان محدود شود.
در ادامه خلاصه‌از از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) احداث شهربازی سرپوشیده ارائه شده است.
معرفی خدمات
شهربازي در حقيقت مجموعه‌اي از دستگاه‌هاي سرگرمي است با هدف فراهم نمودن اوقاتي خوش براي گروه زيادي از مردم كه به طور هم زمان، در كنار هم قرار گرفته‌اند. يك شهربازي عموما مجموعه‌اي كامل‌تر از يك زمين بازي ساده مي‌باشد كه گروه‌هاي سني متفاوت اعم از كودكان، نوجوانان و بزرگسالان را در برمي‌گيرد. شهربازي‌ها در اروپا از شكل پارك‌هاي تفريحي و كارناوال‌هاي كوچك به سرعت مورد تغيير يافتند. BAKKEN قديمي‌ترين شهربازي دنيا در سال 1583 ميلادي در شمال شهر كپنهاك دانمارك با نام شهربازي شروع به كار نمود. در ايالات متحده امريكا كارناوال‌هاي جهاني تاثير بسزايي در رشد صنعت تفريحات گذاشت. بيشتر شهربازي‌ها از مكان ثابتي برخوردارند، نقطه‌ي مقابل اين شهربازي‌ها، نمايشگاه‌ها و كارناوال‌هاي سيار مي‌باشند. اين شهربازي‌هاي كوچك و سيار معمولا براي چند روز يا چند هفته در سال حضور داشتند بعنوان مثال كارناوال‌هاي واقع در انگلستان و يا تماشا‌خانه‌هاي موجود در ايالات متحده آمريكا.
تفريحات سالم از ضروريات يك جامعه سالم به شمار مي‌رود. با توجه به رشد و توسعه تفريحات در ايران بررسي عوامل مهم كيفيت در شهربازي‌ها مي‌تواند اهميت بسياري داشته باشد.
امروزه در صنعت توريسم، شهربازي‌ها و پارك‌هاي موضوعي از عوامل مهم جذب توريست در كشورهاي دنيا محسوب مي‌شوند. افزايش تعداد شهربازي‌هاي بي‌كيفيت در ايران مي‌تواند خطر بزرگي براي صنعت تفريحات باشد، لذا بررسي و آگاهي‌رساني در خصوص ايجاد كيفيت بالاتر اهميت زيادي دارد.
شهربازي‌ها به صورت كلي به دو دسته شهربازي‌هاي روباز و سرپوشيده تقسيم مي‌شوند.
شهربازي‌هاي سرپوشيده: اين گونه شهربازي‌ها عموما در دنيا به عنوان يكي از لنگرهاي مهم در يك مركز تجاري يا هتل‌ها ساخته مي‌شوند و هدف اصلي آنها جلب مشتري براي افزايش مشتري‌ها و بازديدكنندگان مجتمع تجاري و هتل‌ها است. از ويژگي‌هاي مهم اين شهربازي‌ها و فضاهاي تفريحي وجود بازي‌هاي خانوادگي و محيطي با امنيت بالا است.
شهربازي‌هاي روباز: اين نوع شهربازي‌ها با استفاده از دستگاه‌هاي جذاب مكانيكي در محيط‌هاي با ويژگي‌هاي طبيعي زيبا ساخته مي‌شوند. them park يا شهربازي‌هاي موضوعي از مهمترين مدل‌هاي شهربازي‌هاي روباز هستند كه علاوه بر استفاده از دستگاه‌هاي جذاب، نمايش‌ها و كارناوال‌هاي متعدد نيز در آن برگزار مي‌شود. شهربازي‌هاي روباز يكي از عوامل مهم در جذب توريست در كشورهاي جهان به شمار مي‌آيند.
-دسته‌بندي دستگاه‌هاي شهربازي سرپوشیده:
• دسته بازي‌هاي مكانيكي (دستگاه‌هايي با ظرفيت بالاي 5 نفر و قابل استفاده در فضاهاي روباز و سرپوشيده)
• دسته بازي‌هاي ويدئويي (بازي‌هاي مخصوص شهربازي‌هاي سرپوشيده)
• دسته بازي روميزي (بازي‌هاي مخصوص شهربازي‌هاي سرپوشيده و برخي نمونه‌هاي ضدآب براي استفاده در شهربازي هاي روباز)
• دسته بازي‌هاي كارناوالي (بازي‌هاي مخصوص شهربازي‌هاي سرپوشيده و روباز)
• دسته بازي‌هاي جايزه مستقيم (بازي‌هاي مخصوص شهربازي‌هاي سرپوشيده)
• دسته بازي‌هاي تيكتي (بازي‌هاي مخصوص شهربازي‌هاي سرپوشيده)
• سازه‌هاي كودكان (شهربازي‌هاي روباز و سرپوشيده)
• تكان‌دهنده‌هاي كودك (شهربازي‌هاي سرپوشيده)
عوامل مهم در جذابيت دستگاه‌هاي مورد استفاده عبارت‌اند از: مدرن‌بودن دستگاه‌ها، كافي بودن دستگاه‌ها، انتخاب درست دستگاه‌ها با توجه به موقعيت، خاص بودن دستگاه‌ها، جذاب‌بودن، داشتن طراحي و ظاهر مناسب دستگاه، داشتن جنبه‌هاي آموزشي در دستگاه‌ها، قابل اعتماد بودن وسايل و داشتن حس امنيت.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی
طرح مذکور خدماتی می‌باشد و کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی ندارد.
مزیت‌های خدمات
شهربازي، موجب رشد اجتماعي و فرهنگي كودك می‌شود، بردن كودك به شهر بازي، پارك و ساير اماكن تفريحي موجب به وجود آمدن عادتي براي كودك شده و از همان دوران كودكي لذت گذراندن اوقات فراغت را در كنار خانواده حس مي‌كند و اين خود دليلي است كه آنها در دوران جواني و نوجواني نيز در كنار خانواده بمانند و از معاشرت با افراد و دوستاني كه گاه ممكن است آينده آنها را به تباهي بكشاند، از جمله عوامل پرهيز كنند. امان‌الله قرايي مقدم جامعه‌شناس اين موضوع را تاييد كرده و معتقد است موثر در بروز آسيب‌هاي اجتماعي نحوه پر كردن اوقات فراغت در دوران كودكي است. اين موضوع نقش مهمي در سلامت جسمي، روحي، رواني و فكري كودكاني دارد كه قرار است سرنوشت و آينده كشور را در دست بگيرند به اعتقاد اين جامعه‌شناس، شهربازي از جمله مكان‌هاي تفريحي است كه علاوه بر ايجاد شرايط اقتصادي مناسب براي جامعه، به رشد اجتماعي و فرهنگي كودك كمك كرده و با رفتن به شهربازي با نحوه برخورد اجتماعي به صورت غير مستقيم آشنا مي‌شود. اما با اين همه نبود و كمبود شهربازي‌ها باعث شده رشد و تربيت اين جنبه از شخصيت كودكاني كه در آينده‌اي نه چندان دور سكان اداره خانواده و جامعه را در دست مي‌گيرند، كمرنگ شود و حتي در معرض خطر قرار بگيرند.
مسئولان بايد با توجه به شرايط هر منطقه شهري نسبت به راه‌اندازي شهربازي اقدام كنند. راه‌اندازي اماكن تفريحي به ويژه شهربازي كه شادي فراواني را براي كودكان ايجاد مي‌كند، بايد براساس نياز مناطق، بافت و تراكم جمعيت صورت گيرد. بسياري از روانشناسان كودك و جامعه شناسان نسبت به اين موضوع اعلام خطر كرده و معتقدند كه كودكان شهرهاي بزرگ به دليل زندگي كردن در فضاهاي آپارتماني بايد انرژي خود را در فضايي شاد و پرتحرك تخليه كنند تا اين انرژي، موجبات تخريب و اذيت و آزار كودكان و اطرافيانشان را فراهم نكند و بهترين گزينه براي رسيدن به اين هدف، شهربازي‌هاست.
بررسی بازار
بدون شك يكي از مهمترين دلايل توجيه يك طرح بر ملاحظات اقتصادي آن استوار است. كسب سهمي مناسب از بازار داخلي يا خارجي، گسترش بازار هدف و برخورداري از شاخص‌هاي مناسب مالي- اقتصادي از مهمترين اهداف يك بنگاه اقتصادي براي ايجاد يا توسعه يك طرح صنعتي مي‌باشد.
شهربازي از جمله مكان‌هاي تفريحي است كه علاوه بر ايجاد شرايط اقتصادي مناسب براي جامعه، به رشد اجتماعي و فرهنگي كودكان و خلاء‌هاي تفريحي جوانان كمك مي‌كند. با توجه به نياز انسان‌ها به تفريح و گردش و بخشي از اوقات روزمره انسان جهت تفريح و استراحت در دنياي امروزي احداث و ايجاد و سرمايه‌گذاري در طرح تفريحي و گردشگري يكي از پرسودترين بخش‌هاي اقتصادي امروزي مي‌باشد. لازم است با شناسايي مناطق قابل سرمايه‌گذاري در استان‌های کشور نسبت به احداث مراكز تفريحي اقدام نمود و در اين بين مشاركت بخش خصوصي و سرمايه‌گذاران در اين طرح‌ها مي‌تواند به طرح‌هاي اقتصادي و اشتغال‌زا در منطقه تبديل گردد.
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 290,036 | 1,035,843 |
| سرمایه در گردش | 8,108 | 28,957 |
| کل سرمایه گذاری | 298,144 | 1,064,800 |
زمین مورد نیاز برای احداث شهربازی سرپوشیده 3000 مترمربع می‌باشد.
*لازم به ذکر است هر دلار معادل 280,000 ریال در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 210,227 ميليون ريال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح احداث شهربازی سرپوشیده توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرج | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 180,463.35 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 32.55 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 174,000 | میلیون ریال |