مقدمه
اين صنعت به صورت يك سيستم نظام‌مند و پيچيده اجزاء مختلفي را شامل مي‌شود كه تأسيسات اقامتي و هتل‌داراي مهم‌ترين جزء آن به حساب مي‌آيد.
در تمام دنيا صنعت هتلداري يك حرفه بينالمللي است، به همين دليل ساختار مديريتي اين صنعت در اغلب كشورها به ويژه در كشورهايي كه مقصد اصلي جهانگردي شناخته شده‌اند بر محور بخش خصوصي شكل گرفته است، اما صنعت هتلداري در ايران با غلبه بر مالكيت دولتي به ويژه در ارتباط با هتل‌هاي 5 ستاره، آن طور كه شايسته اين صنعت است نتوانسته در زمينه ارائه خدمات به جهانگردان و مسافران موفق عمل نمايد، اين امر باعث شده كه در آستانه ورود جهانگردان فصلي و برگزاري همايش‌هاي بينالمللي و نمايشگاه‌ها، اقامت مسافران در اقامتگاه‌هاي خوب با مشكل مواجه گردد.
امروزه گردشگري و بخش‌هاي مرتبط با آن از جمله هتلداري به يكي از بخش‌هاي مهم اقتصادي كشورهاي توسعه يافته و برخي از كشورهاي در حال توسعه تبديل شده است، اين صنعت مي‌تواند موجب تغييرات اقتصادي و اجتماعي شده و در كشورهايي كه با دشواري اشتغال مواجه مي‌باشند، در تعديل آن نقش موثري داشته باشد.
در سراسر جهان 127 ميليون نفر در اين صنعت مشغول به كار هستند اين حجم شاغلين نشان مي‌دهد كه گردشگري و صنايع مرتبط با آن از جمله هتلداري يكي از صنايع بزرگ اشتغال آفرين است، تأثير افزايش اشتغال در بخش گردشگري در كشورهاي در حال توسعه مساعدتر از كشورهاي صنعتي است، زيرا در كشورهاي توسعه‌يافته زمينه و امكانات رشد بيشتر اين صنعت محدودتر شده اما كشورهاي در حال توسعه در آغاز اين راه قرار دارند.
معمولاً مهمانداري دو واژه هتل و رستوران (سالن غذاخوري) را تداعي مي‌كند. امروزه صنعت مهمانداري (كه گاهي آن را تهيه اقامتگاه يا صنعت هتلداري مي‌نامند) و صنعت تأمين غذا و نوشابه (كه گاهي آن را صنعت تدارك غذا مي‌گويند) شامل مجموعه تشكيلات و تسهيلاتي مي‌شود كه يكي از بخش‌هاي بسيار پوياي صنعت جهانگردي و مسافرت جهاني محسوب مي‌شود. مسافر به هر كجا برود نياز به محلي براي خواب، استراحت و غذا دارد. ميهمان‌پذيرها شامل مجموعه‌اي از تشكيلات خوابگاهي مي‌شوند كه امكان دارد به صورت استراحتگاه‌هاي بسيار مجلل يا حتي تنها محدود به يك تختخواب معمولي و صبحانه ساده شوند. ميزان تسهيلات و تشكيلات مهمانپذيرها، بازتابي از نيازها و سليقه‌هاي مختلف مسافران و پويايي اين بازار است. در سراسر دنيا، با رشد صنعت جهانگردي در سطح داخلي و خارجي، تعداد اتاق‌هاي هتل‌ها افزايش يافته، در ضمن با رونق اين صنعت، صنعت تهيه غذا و نوشابه نيز گسترش يافته است. صنعت تأمين غذا و نوشابه، همانند صنعت مهمان‌پذيري به صورت حلقه‌اي از زنجيره سيستم اقتصاد جهانگردي در سراسر جهان درآمده و موجب رشد روزافزون و گسترش اين صنعت (مهمان‌پذيري) گرديده است.
معرفی خدمات
گردشگري، امروزه به عنوان يكي از صنايع بسيار مهم در توسعه فرهنگ‌ها و ارتباطات ملل، نقش ممتازي در استقرار صلح و آرامش در جهان ايفا كرده است. صنعت جهانگردي با بخش‌هاي مختلف اقتصاد به طور مستقيم و غير مستقيم در تعامل قرار دارد و با داشتن اثرات مثبت عميق و متقابل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي از بخش‌هاي حائز اهميت و مهم به شمار مي‌رود. بيش از 900 ميليارد دلار، گردش مالي ساليانه توريسم در جهان است كه سهم كشور ايران، به يك دهم درصد هم نمي‌رسد.
گردشگري در هزاره سوم را ارزنده‌ترين صنعت پولساز در جهان مي‌دانند كه دولت مردان كشور بايد با يك عزم ملي در اين راه بيشتر تلاش كنند. اين تلاش مي‌تواند باعث جذب توريست، معرفي كشور در سطح جهاني و ارتقاي رشد ناخالص ملي GNP را به همراه داشته باشد.گزارش‌هاي ارائه شده از سوي سازمان تجارت جهاني (WTO) گوياي آن است كه سال 2004 و 2005 ميلادي بهترين دوران براي گردشگري بينالمللي طي 20 سال گذشته بوده و حل اين مسئله از سوي دست‌اندركاران گردشگري ايران ناديده گرفته شده است. يكي از موانع و مشكلات اين بخش، نبود اقامتگاهي مناسب و كم هزينه است. هتل‌ها با قيمت‌هاي بالا تنها براي قشري خاص پاسخگو هستند و فقط در روز 27 سپتامبر (روز جهاني جهانگردي) خدماتي نيم بها ارائه مي‌كنند. همچنين شمار هتل‌هايي كه در ايام ركود مسافرت‌ها قيمت‌ها را تعديل مي‌كنند، بسيار كم است. هتل‌هاي زمستاني در فصل تابستان تخفيف 30 درصدي ارائه مي‌كنند و برخي هتل‌ها نيز در فصولي كه گردشگري با ركود محسوسي مواجه است، تخفيف‌هايي را براي گردشگران منظور مي‌كنند كه به نظر مي‌رسد در اين بخش نيز اطلاع‌رساني صحيحي صورت نمي‌گيرد. اين درحالي است كه چنانچه مسافران از اين تسهيلات آگاه شوند، مطمئنا رشدي قابل ملاحظه در صنعت گردشگري به وجود مي‌آيد.
صنعت هتلداري در ايران بيش از 70 سال قدمت دارد، اما ضعف زيرساخت‌هاي آموزشي، مديريتي، رفاهي، نبود تسهيلات دولتي مناسب و اختلاف بين عرضه و تقاضا از يك سو و ورود اندك گردشگران خارجي و نبود تمايل گردشگران داخلي براي اقامت در هتل‌هاي گران قيمت از سوي ديگر، منجر به ابهام در آينده صنعت هتلداري شده است. در كل كشور 617 هتل يك تا پنج ستاره وجود دارد كه از اين ميزان 65 هتل، دولتي و بقيه خصوصي است. با احتساب مناطق آزاد، تنها 18 درصد هتل‌هاي ايران 5 ستاره است و اين آمار براي كشوري كه به لحاظ برخورداري از مزيت‌هاي نسبي و منابع گردشگري جزو 10 كشور نخست دنيا محسوب مي‌شود، بسيار ناچيز است. اين درحالي است كه براي دستيابي به اهداف برنامه 5 ساله چهارم توسعه در جذب گردشگران و جهانگردان، به 150 هتل 3 تا 5 ستاره نيازمنديم كه بايد مطابق با استانداردهاي بينالمللي ساخته شوند. تعداد تخت‌هاي هتل‌هاي 5 و 4 ستاره جديد بسيار اندك است و بيشتر رشد در تخت‌هاي درجه پايين ايجاد شده است. قديمي بودن واحدهاي اقامتي موجود، به استثناي چند هتل مدرن و نوساز، ضرورت بازسازي و درجه‌بندي هتل‌ها را روشن مي‌سازد. دست اندركاران گردشگري معتقدند كه بسياري از جهانگردان، ناراضي از ايران خارج مي‌شوند، زيرا علاوه بر فرسوده بودن هتل‌ها، نحوه سرويس‌دهي در آنها با استانداردهاي جهاني فاصله زيادي دارد. با توجه به اينكه عمر هتل‌هاي كشور بالا رفته و نگهداري آنها بسيار مشكل شده است، بنابراين به طور جدي نيازمند ساخت هتل‌هاي جديد هستيم. اين درحالي است كه مدت زمان بازگشت سرمايه در صنعت هتل‌سازي 2 سال است كه همين امر نگراني سرمايه‌گذاران را از بابت خواب سرمايه از بين مي‌برد. در شرايط فعلي و با توجه به نقاط ضعف صنعت هتلداري، اقدامات اخير سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در همكاري با هتل‌ها در بخش استانداردسازي، آموزش و تهيه پيش‌نويس سند توسعه گردشگري و ميراث فرهنگي كه در آن به توسعه هتل‌ها توجه شده است، قابل تقدير است. با افزايش ورود گردشگران و رشد سرمايه‌گذاري‌هاي داخلي و جذب سرمايه‌هاي خارجي، همچنين ارائه راهكارهاي آسان‌سازي ورود سرمايه‌ها، زمينه رشد و توسعه صنعت هتل‌سازي در كشور فراهم شده است.
شايان ذكر است درآمدي كه مي‌توان حتي از طريق فناوري اطلاعات (IT) براي جذب گردشگر به دست آورد، قابل مقايسه با درآمد نفت نخواهد بود. فرقي كه درآمد گردشگري با درآمد نفت دارد اين است كه در درآمد نفت، سرمايه‌هاي ملي خود را با دلار عوض مي‌كنيم، اما در درآمد گردشگري، هيچ چيز پرارزشي را از دست نداده و در عوض، سرمايه جذب مي‌كنيم. ارزش استراتژيكي كه گردشگري براي ساختار ژئواستراتژيك ايران مي‌تواند به ارمغان بياورد، قابل مقايسه با هيچ صنعت و فناوري نيست. فقط بايد زيرساخت‌هاي لازم را فراهم كرد.
هتل‌ها مهمان‌سرائي هستند كه از تعداد اتاق‌هاي متعددي برخوردارند. در هتل به غير از تأمين امكانات خواب، خدمات گسترده و متنوع ديگري از جمله تريا، رستوران، استخر، سالن‌هاي بدنسازي و فروشگاه‌هاي تهيه سوغات تدارك ديده شده است.
ضمناً براي استفاده صحيح از امكانات ايجاد شده و جلب مشتريان خاص سالن‌هایي براي برگزاري سمينار، سخنراني و جشن‌هاي مختلف پيش‌بيني شده است.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول
طرح مذکور خدماتی می‌باشد و کد آیسیک و کدتعرفه گمرکی ندارد.
مزیت‌های خدمات
همانطور كه از اسم مجتمع هتل بر مي‌آيد محلي براي تأمين استراحت، خواب و غذاي گردشگر مي‌باشد.
ارائه اين خدمات در واقع كاربرد اصلي هتل مي‌باشد. البته لازم به ذكر است كه با گذشت زمان هتل‌ها كاربردهاي ديگري نيز پيدا كرده‌اند. با توجه به اينكه اقامت حلقه مهمي از زنجيره صنعت توريسم را تشكيل مي‌دهد، يك هتل با توجه به نوع و درجه آن مي‌تواند خدمات مختلفي از قبيل اقامت، پذيرايي، كافي‌شاپ، حمل‌و‌نقل، خدمات مورد نياز همايش‌ها و كنفرانس‌ها و ساير خدماتي از اين قبيل را ارائه كند.
بررسی بازار
بر اساس اطلاعات آماری در سبد خرید هزینه‌ها که در بخش ضریب مصرف نیز بررسی شد اطلاعات آماری در سبد هزینه‌های غیر خوراکی خانوارهای ایرانی سهم هزینه‌های تفریحات و سرگرمی 2% است. این ضریب کم نشان‌دهنده عرصه گسترده کار برای ارتقاء این ضرایب است، علاوه بر این نتایج بررسی کارشناسان صنعت گردشگری نشان می‌دهد که کشش درآمدی گردشگر خارجی در بلند مدت بیش از کوتاه مدت است که این مفهوم نیز بیانگر این واقعیت است که سرمایه‌گذاران بدون هیچ نگرانی می‌توانند در فعالیت‌های دیر بازده بخش تفریحی و گردشگری سرمایه¬گذاری نمایند چون انتظار می‌رود در آینده سهم هزینه‌های تفریحات و سرگرمی رشد قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.
از طرفی رشد صنعت گردشگری در ایران نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش‌های مختلف صنعت گردشگری را ضروری می‌کند تا عوامل زیر بنایی و ارکان توسعه صنعت جهانگردی در ایران فراهم شود که می‌تواند فعالیت‌های جهانگردی را به سوی رشدی همراه با توسعه ساختار‌مند سوق دهد.
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 3,288,676 |
11,745,271 |
| سرمایه در گردش | 54,494 | 194,621 |
| کل سرمایه گذاری | 3,343,170 | 11,939,893 |
زمین مورد نیاز برای احداث هتل 4 ستاره 5000 مترمربع می‌باشد.
*لازم به ذکر است هر دلار معادل 280,000 ریال در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 1,249,578 ميليون ريال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح احداث هتل 4 ستاره توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرج | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 1,132,236 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 27.64 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 1,973,000 | میلیون ریال |