مقدمه
صدها سال است که دانه‌های سویا به عنوان غذای اصلی در بعصی فرهنگ‌ها محسوب می‌شود. این دانه‌ها از طریق آسیایی‌ها به آمریکای شمالی معرفی شدند. اکنون آمریکا بزرگترین تولیدکننده سویا و محصولات مرتبط با آن است. این گیاه با موارد استفاده فراوان، سرشار از پروتئین، چربی غیر اشباع، فیبر و موا معدنی است. آنچه که از ارزش غذایی این دانه‌ها مهم‌تر است این است که استفاده مکرر از سویا و محصولات آن باعث کاهش خطر ابتلا به بعضی از بیماری‌های خطرناک و مهلک، مانند بیماری‌های قلبی ـ عروقی، سرطان و پوکی استخوان می‌شود. بنظر می‌رسد خواص مفید سویا مرتبط با فیتو کمیکالی بنام ایزو فلاون است که تقریبأ در تمامی محصولات سویا وجود دارد.
نه نوع اسید آمینه ضروری در همه گیاهان به وفور یاقت می‌شود و در این میان دانه‌های سویا در دنیای گیاهان استثناء هستند. دانه‌های سویا محتوی تقریبأ %40 پروتئین هستند. صنایع غذایی می‌توانند دانه‌های سویا را طوری فرآوری کنند که پروتئین آنها حفظ شود، بنابراین دانه سویایی که خورده می‌شود مملو از پروتئین خواهد بود. مهمترین نتیجه حاصل از مصرف محصولات سویا کاهش بیماری‌های مهلک است.دانه‌های سویا دارای مواد معدنی همچون کلسیم، آهن و روی می باشند که میزان موادمعدنی آن در انواع متفاوت دانه‌های سویا، مختلف می‌باشد. پروتئین سویا، آرد سویا و دانه‌های پخته سویا بیشتر از دیگر محصولات آن دارای مواد معدنی دارند. دو نوع ایزوفلاون مهم در دانه‌های سویا جنیستئین (genistein) و داییدزئین (daidzein) هستند. سویا از جمله مواد غذایی است که می‌توان از آن فراورده‌های زیادی تهیه کرد. با بهره‌گیری از تکنولوژی مدرن، بشر امکان تولید انواع مختلف فراورده سویا را با طعم‌های متفاوت دارد.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید شیر سویا ارائه شده است.
معرفی محصول
شیر سویا از دانه‌ی سویا استخراج می‌شود. شیر سویا کاربردهای فراوانی دارد و می‌تواند در دستورالعمل غذاهای مختلف جایگزین شیر بشود. شیر سویا برای کسانی که از بیماری عدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند، منبع خوبی از پروتئین محسوب می‌شود. شیر سویا در طعم‌های وانیلی، شکلاتی و… وجود دارد. مصرف شیر سویای نمکی هم در برخی کشورها مانند چین و هندوستان رواج دارد.
وجود مقدار فراوانی از پروتئین‌ها و ویتامین‌های با کیفیت شیر سویا را به مکملی مناسب برای حضور در رژیم گیاهخواری تبدیل کرده است. سویا یکی از حبوبات است که از آن فراورده‌های غذایی مختلفی تهیه می‌شود. بسیاری از محصولات سویا به‌خاطر پروتئین بالا در رژیم غذایی گیاه‌خواران جایگزین گوشت می‌شوند. سویا و محصولات آن از مواد اولیه‌ی آشپزی آسیایی است.
شیر سویای غنی‌نشده یا معمولی یکی از منابع خوب فیبر، انرژی، پروتئین، قند و چربی است. شیر سویا محتوی مواد معدنی فراوان است. از جمله‌ی آنها می‌توان به کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و زینک (روی) اشاره کرد. شیر سویا منبع خوبی از ویتامین‌هاست. ویتامین‌هایی مانند فولات، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B۶، ویتامین B۱۲، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K نیز در شیر سویا یافت می‌شوند. همچنین شیر سویا محتوی اسیدهای چرب تک‌اشباع‌نشده و چنداشباع‌نشده است. تمام این مواد مغذی به حفظ سلامت کمک می‌کنند.
شیر سویا سدیم کمی دارد و برای مبتلایان به فشار خون بالا گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود. منگنز موجود در شیر سویا برای عملکرد مناسب بسیاری از آنزیم‌های بدن ضروری است. تیامین موجود در شیر سویا برای عملکرد مناسب عضلات، اعصاب و تأمین کربوهیدرات و انرژی سلول‌ها ضروری است. فیبر حاصل از منابع غذایی گیاهی برای پیشگیری از بیماری‌های گوارشی و یبوست موردنیاز است. شیر سویا چربی‌های اشباع ناچیزی دارد. مصرف محصولات با چربی‌های اشباع بالا موجب افزایش کلسترول خون و در نتیجه افزایش خطر بیماری‌های قلبی می‌شود.
قیمت مقرون‌به‌صرفه و افزایش محبوبیت سویا در سرتاسر جهان موجب شده مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای برای یافتن سایر خواص سویا برای سلامتی آغاز بشود.
وجود مقدار فراوانی از پروتئین‌ها و ویتامین‌های با کیفیت شیر سویا را به مکملی مناسب برای حضور در رژیم گیاهخواری تبدیل کرده است. سویا یکی از حبوبات است که از آن فراورده‌های غذایی مختلفی تهیه می‌شود. بسیاری از محصولات سویا به‌خاطر پروتئین بالا در رژیم غذایی گیاه‌خواران جایگزین گوشت می‌شوند. سویا و محصولات آن از مواد اولیه‌ی آشپزی آسیایی است.
شیر سویای غنی‌نشده یا معمولی یکی از منابع خوب فیبر، انرژی، پروتئین، قند و چربی است. شیر سویا محتوی مواد معدنی فراوان است. از جمله‌ی آنها می‌توان به کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و زینک (روی) اشاره کرد. شیر سویا منبع خوبی از ویتامین‌هاست. ویتامین‌هایی مانند فولات، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B۶، ویتامین B۱۲، ویتامین D، ویتامین E و ویتامین K نیز در شیر سویا یافت می‌شوند. همچنین شیر سویا محتوی اسیدهای چرب تک‌اشباع‌نشده و چنداشباع‌نشده است. تمام این مواد مغذی به حفظ سلامت کمک می‌کنند.
شیر سویا سدیم کمی دارد و برای مبتلایان به فشار خون بالا گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود. منگنز موجود در شیر سویا برای عملکرد مناسب بسیاری از آنزیم‌های بدن ضروری است. تیامین موجود در شیر سویا برای عملکرد مناسب عضلات، اعصاب و تأمین کربوهیدرات و انرژی سلول‌ها ضروری است. فیبر حاصل از منابع غذایی گیاهی برای پیشگیری از بیماری‌های گوارشی و یبوست موردنیاز است. شیر سویا چربی‌های اشباع ناچیزی دارد. مصرف محصولات با چربی‌های اشباع بالا موجب افزایش کلسترول خون و در نتیجه افزایش خطر بیماری‌های قلبی می‌شود.
قیمت مقرون‌به‌صرفه و افزایش محبوبیت سویا در سرتاسر جهان موجب شده مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای برای یافتن سایر خواص سویا برای سلامتی آغاز بشود.
امروزه انواع گوناگونی از شیرهای غیر لبنی تولید می‌شوند و حق انتخاب بیشتری را برای انتخاب شیر دلخواهتان در اختیار شما قرار می‌دهند. شیرهای گیاهی و غیر لبنی برای افرادی که به شیر حساسیت دارند و یا از رژیم غذایی وگان پیروی می‌کنند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. به جز این، شیرهای گیاهی فوایدی دارند که شیرهای لبنی از آنها بی‌بهره هستند. تا پیش از ظهور شیرهای غیر لبنی، کسی تصورش را هم نمی‌کرد که به عنوان مثال بتوان از جو دوسر شیر تهیه کرد. آشنایی با انواع شیر و خواص آنها می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین شیر بر اساس رژیم غذایی خاص هر فرد، به او کمک کند.
با این وجود، بهتر است افراد بر اساس وضعیت متابولیک و ترجیح شخصی خود، مواد غذایی مصرفی‌شان را انتخاب کنند. دانستن خواص شیرهای مختلف و تاثیر آنها بر بدن می‌تواند در این کار به شما کمک کند. عده‌ای برای بهبود کیفیت رژیم غذایی به دنبال گزینه‌هایی غیر از شیر گاو هستند، برخی هم صرفا از روی کنجکاوی تمایل دارند شیرهای جدید را امتحان کنند، در هر صورت آگاهی از مواد مغذی و ویژگی‌های انواع شیر، خالی از لطف نخواهد بود. در این ادامه به معرفی انواع شیر و خواص آنها پرداخته می‌شود.
* شیر کنف
شیر کنف (شاهدانه) از بذر شاهدانه خیس شده تهیه می‌شود، که حاوی عنصر روان‌گردان گیاه شاهدانه نیست. دانه‌های کنف سرشار از پروتئین و چربی‌های امگا 3 و امگا 6 سالم هستند. شیر کنف نسبت به شیرهای گیاهی دیگر، مقادیر بیشتری از این چربی‌های مفید را داراست.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر کنف به این شرح است:
کالری: 60
پروتئین: 3 گرم
کربوهیدرات: 0 گرم
چربی: 5 گرم
فسفر: 25٪
کلسیم: 20٪
منیزیم: 15٪
آهن: 10٪
شیر کنف یک جایگزین مناسب برای شیر گاو است، به خصوص اگر به دلیل آلرژی، مشکلات پزشکی یا سبک زندگی نمی‌توانید فرآورده‌های لبنی مصرف کنید.
* شیر جو دو سر
اگرچه نوشیدن شیر حاصل از خیساندن جو دوسر، فواید سلامتی کاملا مشابهی با یک کاسه اوت میل ندارد، اما یک ماده غذایی بسیار مغذی محسوب می‌شود. شیر جو دوسر به طور طبیعی از جو دوسر شیرین و پر از کربوهیدرات تولید می‌شود. این شیر حاوی مقداری فیبر محلول است، که باعث می‌شود کمی حالت خامه‌ای به خود بگیرد. یک مطالعه 5 هفته‌ای روی 52 مرد نشان داد که نوشیدن شیر جو دوسر توانست میزان کلسترول بد (LDL) آنها را به میزان چشمگری کاهش دهد.
علاوه بر این، فیبر محلول موجود در شیر جو دوسر ممکن است سطح کلسترول کلی شما را کاهش دهد. اگرچه ارزش غذایی این شیر بسته به نوع و چگونگی غنی‌سازی آن می‌تواند متفاوت باشد، اما هر 240 میلی‌لیتر شیر جو دوسر مواد مغذی زیر را ارائه می‌دهد:
کالری: 120
پروتئین: 3 گرم
کربوهیدرات: 16 گرم
فیبر: 2 گرم
چربی: 5 گرم
ویتامین ب 12: 50٪
ریبوفلاوین: 46٪
کلسیم: 27٪
فسفر: 22٪
ویتامین D: 18%
ویتامین A: 18%
* شیر بادام
شیر بادام با خیساندن بادام در آب و سپس ریختن آن داخل مخلوط کن و نهایتا، جدا کردن شیر از تفاله‌ها از طریق صافی، به دست می‌آید. اگرچه شیر بادام منبع طبیعی آنتی اکسیدان و ویتامین E است، اما از نظر پروتئین و بسیاری از مواد مغذی دیگر زیاد غنی نیست.
بسیاری از برندهای تولیدکننده شیر بادام با اضافه کردن کلسیم و ویتامین‌های A و D به شیر بادام، آن را غنی می‌کنند، اما مقادیر این ویتامین‌ها بر اساس برند سازنده شیر بادام متفاوت خواهند بود. شیر بادام شیرین نشده کالری و و کربوهیدرات بسیار کمتری نسبت به شیر گاو دارد. بنابراین، در صورت پیروی از یک رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین می‌تواند گزینه خوبی باشد.
به طور میانگین، ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر بادام بدین شرح است:
کالری: 41
پروتئین: 1 گرم
کربوهیدرات: 2 گرم
چربی: 3 گرم
ویتامین E: 50%
* شیر نارگیل
شیر نارگیل در نتیجه فشردن گوشت سفید نارگیل به دست می‌آید. این شیر عطر و طعم دلپذیری دارد و جایگزین خوبی برای شیر است. بیشتر شیرهای نارگیل بسته‌بندی شده با آب مخلوط می‌شوند تا قوام آن مانند شیر گاو شود. این شیر پروتئین کمتری نسبت به شیر بادام دارد، اما بسیاری از برندها با مواد مغذی خاصی آن را غنی می‌کنند.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر نارگیل به این ترتیب است:
کالری: 46
پروتئین: 0
کربوهیدرات: 1 گرم
چربی: 4 گرم
شیر نارگیل در مقایسه با سایر شیرهای گیاهی کمی چرب‌تر است، اما تری گلیسیریدهای با زنجیره متوسط (MCTs) نارگیل به افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) آن کمک کرده و برای حفظ سلامت قلب مفید است.
* شیر گاو
شیر گاو رایج‌ترین شیری است که در سراسر دنیا مصرف می‌شود و منبع خوبی از پروتئین با کیفیت بالا است. شیر گاو به طور طبیعی سرشار از کلسیم، ویتامین‌های گروه B و بسیاری از مواد معدنی است. برخی شیرها را با ویتامین‌های A و D نیز غنی می‌کنند. این نوع شیر یک غذای بسیار مغذی برای کودکان و بزرگسالان است.
شیر گاو در هر 240 میلی‌لیتر ارزش غذایی زیر را دارد:
کالری: 149
پروتئین: 8 گرم
کربوهیدرات: 12 گرم
چربی: 8 گرم
ویتامین D: 24%
کلسیم: 28%
ریبوفلاوین: 26٪
فسفر: 22٪
ویتامین B12: 18%
سلنیوم: سلنیوم 13%
پتاسیم: 10%
تخمین زده می‌شود که 65 درصد از مردم تا حدی در هضم لاکتوز، نوعی قند که در شیر گاو وجود دارد، مشکل دارند.
* شیر سویا
از نظر تغذیه‌ای، شیر سویا به شیر گاو نزدیک‌تر است. این امر تا حدی به این دلیل است که سویا منبع عالی پروتئین کامل محسوب می‌شود. از سوی دیگر، معمولا کارخانه‌ها شیر سویا را غنی می‌کنند، به طوری که مشخصات غذایی آن بسیار شبیه به شیر می‌شود. اگر به دلایلی از مصرف لبنیات خودداری می‌کنید، اما به دنبال یک نوشیدنی نزدیک به شیر گاو که پروتئین بالایی هم دارد هستید، شیر سویا یک گزینه عالی برای شما خواهد بود.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر سویا به این ترتیب است:
کالری: 105
پروتئین: 6 گرم
کربوهیدرات: 12 گرم
چربی: 4 گرم
ویتامین B12: 34%
کلسیم: 30٪
ریبوفلاوین: 26٪
ویتامین D: 26٪
فسفر: 10٪
مصرف مرتب غذاهای تهیه شده از سویا فواید متعددی برای بدن دارند که از جمله آنها می‌توان به بهبود کلسترول و فشار خون اشاره کرد. به ادعا‌های برخی، سویا ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را با کاهش سطح استروژن بالا ببرد، اما مطالعات علمی خلاف این را ثابت کرده و نشان می‌دهد که سویا احتمال بروز این سرطان را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
با این وجود، بهتر است افراد بر اساس وضعیت متابولیک و ترجیح شخصی خود، مواد غذایی مصرفی‌شان را انتخاب کنند. دانستن خواص شیرهای مختلف و تاثیر آنها بر بدن می‌تواند در این کار به شما کمک کند. عده‌ای برای بهبود کیفیت رژیم غذایی به دنبال گزینه‌هایی غیر از شیر گاو هستند، برخی هم صرفا از روی کنجکاوی تمایل دارند شیرهای جدید را امتحان کنند، در هر صورت آگاهی از مواد مغذی و ویژگی‌های انواع شیر، خالی از لطف نخواهد بود. در این ادامه به معرفی انواع شیر و خواص آنها پرداخته می‌شود.
* شیر کنف
شیر کنف (شاهدانه) از بذر شاهدانه خیس شده تهیه می‌شود، که حاوی عنصر روان‌گردان گیاه شاهدانه نیست. دانه‌های کنف سرشار از پروتئین و چربی‌های امگا 3 و امگا 6 سالم هستند. شیر کنف نسبت به شیرهای گیاهی دیگر، مقادیر بیشتری از این چربی‌های مفید را داراست.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر کنف به این شرح است:
کالری: 60
پروتئین: 3 گرم
کربوهیدرات: 0 گرم
چربی: 5 گرم
فسفر: 25٪
کلسیم: 20٪
منیزیم: 15٪
آهن: 10٪
شیر کنف یک جایگزین مناسب برای شیر گاو است، به خصوص اگر به دلیل آلرژی، مشکلات پزشکی یا سبک زندگی نمی‌توانید فرآورده‌های لبنی مصرف کنید.
* شیر جو دو سر
اگرچه نوشیدن شیر حاصل از خیساندن جو دوسر، فواید سلامتی کاملا مشابهی با یک کاسه اوت میل ندارد، اما یک ماده غذایی بسیار مغذی محسوب می‌شود. شیر جو دوسر به طور طبیعی از جو دوسر شیرین و پر از کربوهیدرات تولید می‌شود. این شیر حاوی مقداری فیبر محلول است، که باعث می‌شود کمی حالت خامه‌ای به خود بگیرد. یک مطالعه 5 هفته‌ای روی 52 مرد نشان داد که نوشیدن شیر جو دوسر توانست میزان کلسترول بد (LDL) آنها را به میزان چشمگری کاهش دهد.
علاوه بر این، فیبر محلول موجود در شیر جو دوسر ممکن است سطح کلسترول کلی شما را کاهش دهد. اگرچه ارزش غذایی این شیر بسته به نوع و چگونگی غنی‌سازی آن می‌تواند متفاوت باشد، اما هر 240 میلی‌لیتر شیر جو دوسر مواد مغذی زیر را ارائه می‌دهد:
کالری: 120
پروتئین: 3 گرم
کربوهیدرات: 16 گرم
فیبر: 2 گرم
چربی: 5 گرم
ویتامین ب 12: 50٪
ریبوفلاوین: 46٪
کلسیم: 27٪
فسفر: 22٪
ویتامین D: 18%
ویتامین A: 18%
* شیر بادام
شیر بادام با خیساندن بادام در آب و سپس ریختن آن داخل مخلوط کن و نهایتا، جدا کردن شیر از تفاله‌ها از طریق صافی، به دست می‌آید. اگرچه شیر بادام منبع طبیعی آنتی اکسیدان و ویتامین E است، اما از نظر پروتئین و بسیاری از مواد مغذی دیگر زیاد غنی نیست.
بسیاری از برندهای تولیدکننده شیر بادام با اضافه کردن کلسیم و ویتامین‌های A و D به شیر بادام، آن را غنی می‌کنند، اما مقادیر این ویتامین‌ها بر اساس برند سازنده شیر بادام متفاوت خواهند بود. شیر بادام شیرین نشده کالری و و کربوهیدرات بسیار کمتری نسبت به شیر گاو دارد. بنابراین، در صورت پیروی از یک رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین می‌تواند گزینه خوبی باشد.
به طور میانگین، ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر بادام بدین شرح است:
کالری: 41
پروتئین: 1 گرم
کربوهیدرات: 2 گرم
چربی: 3 گرم
ویتامین E: 50%
* شیر نارگیل
شیر نارگیل در نتیجه فشردن گوشت سفید نارگیل به دست می‌آید. این شیر عطر و طعم دلپذیری دارد و جایگزین خوبی برای شیر است. بیشتر شیرهای نارگیل بسته‌بندی شده با آب مخلوط می‌شوند تا قوام آن مانند شیر گاو شود. این شیر پروتئین کمتری نسبت به شیر بادام دارد، اما بسیاری از برندها با مواد مغذی خاصی آن را غنی می‌کنند.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر نارگیل به این ترتیب است:
کالری: 46
پروتئین: 0
کربوهیدرات: 1 گرم
چربی: 4 گرم
شیر نارگیل در مقایسه با سایر شیرهای گیاهی کمی چرب‌تر است، اما تری گلیسیریدهای با زنجیره متوسط (MCTs) نارگیل به افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) آن کمک کرده و برای حفظ سلامت قلب مفید است.
* شیر گاو
شیر گاو رایج‌ترین شیری است که در سراسر دنیا مصرف می‌شود و منبع خوبی از پروتئین با کیفیت بالا است. شیر گاو به طور طبیعی سرشار از کلسیم، ویتامین‌های گروه B و بسیاری از مواد معدنی است. برخی شیرها را با ویتامین‌های A و D نیز غنی می‌کنند. این نوع شیر یک غذای بسیار مغذی برای کودکان و بزرگسالان است.
شیر گاو در هر 240 میلی‌لیتر ارزش غذایی زیر را دارد:
کالری: 149
پروتئین: 8 گرم
کربوهیدرات: 12 گرم
چربی: 8 گرم
ویتامین D: 24%
کلسیم: 28%
ریبوفلاوین: 26٪
فسفر: 22٪
ویتامین B12: 18%
سلنیوم: سلنیوم 13%
پتاسیم: 10%
تخمین زده می‌شود که 65 درصد از مردم تا حدی در هضم لاکتوز، نوعی قند که در شیر گاو وجود دارد، مشکل دارند.
* شیر سویا
از نظر تغذیه‌ای، شیر سویا به شیر گاو نزدیک‌تر است. این امر تا حدی به این دلیل است که سویا منبع عالی پروتئین کامل محسوب می‌شود. از سوی دیگر، معمولا کارخانه‌ها شیر سویا را غنی می‌کنند، به طوری که مشخصات غذایی آن بسیار شبیه به شیر می‌شود. اگر به دلایلی از مصرف لبنیات خودداری می‌کنید، اما به دنبال یک نوشیدنی نزدیک به شیر گاو که پروتئین بالایی هم دارد هستید، شیر سویا یک گزینه عالی برای شما خواهد بود.
ارزش غذایی هر 240 میلی‌لیتر شیر سویا به این ترتیب است:
کالری: 105
پروتئین: 6 گرم
کربوهیدرات: 12 گرم
چربی: 4 گرم
ویتامین B12: 34%
کلسیم: 30٪
ریبوفلاوین: 26٪
ویتامین D: 26٪
فسفر: 10٪
مصرف مرتب غذاهای تهیه شده از سویا فواید متعددی برای بدن دارند که از جمله آنها می‌توان به بهبود کلسترول و فشار خون اشاره کرد. به ادعا‌های برخی، سویا ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را با کاهش سطح استروژن بالا ببرد، اما مطالعات علمی خلاف این را ثابت کرده و نشان می‌دهد که سویا احتمال بروز این سرطان را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
هدف از اجرای این طرح احداث واحد توليد شير سویا جهت برآورده کردن مصرف داخلی و خارجی می‌باشد. ظرفيت اسمی توليد این واحد 3000 تن در سال می‌باشد که این ظرفيت توسط خطوط توليد در یک شیفت 8 ساعته، با تعداد حداقل 30 نفر پرسنل در 300 روز کاری در سال بر آورده می‌شود.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول
کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول به شرح زیر است:
| شرح محصول | کد آیسیک 10 رقمی | کد آیسیک 8 رقمی | کد تعرفه گمرکی |
| شیر سویا | 1549412486 | 15141312 | 22029000 |
واحدهای تولیدکننده محصول
این محصول تا انتهای سال 1399 دارای 9 واحد فعال با مجموع تولید 67,000 تن در سال بوده است. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی لینک زیر کلیک کنید.
* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول
لازم به ذکر است هیچگونه واردات و صادراتی با این کد تعرفه صورت نگرفته است.
کاربردهای محصول
برخی از خواص شیر سویا به شرح زیر است.
۱. جایگزین شیر معمولیشیر سویا از جنبه‌های مختلف می‌تواند جایگزین مناسبی برای شیر گاو باشد. شیر سویا منبع خوبی از پروتئین و کلسیم است. پروتئین و کلسیم فواید زیادی برای سلامتی دارند. یکی از مزایای شیر سویا نداشتن لاکتوز است. لاکتوز قند طبیعی موجود در شیر است. بسیاری از کودکان و بزرگسالان قادر به هضم لاکتوز نیستند و مصرف آن می‌تواند موجب بروز علائمی مانند اسهال، استفراغ، نفخ شکم و گرفتگی‌ها شود.
شیر سویا کاملا بدون لاکتوز است. درحالی‌که شیر گاو بدون لاکتوز بین ۷۰% تا 99% بدون لاکتوز است. شیرهای بدون لاکتوز محتوی ماده‌ای هستند که موجب تجزیه‌ی اسید لاکتیک در مصرف‌کنندگان می‌شود. بنابراین افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند، شیر سویا را یک نوشیدنی خوب برای تأمین پروتئین و کلسیم موردنیازشان می‌دانند.
علاوه براین شیر گاو محتوی پروتئینی به‌نام «کازئین» است. این پروتئین در برخی افراد موجب بروز مشکلاتی مانند بدترشدن حساسیت‌ها، افزایش مخاط و مشکلاتی در سیستم ایمنی بدن می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود کودکانی که عفونت مداوم گوش یا برونشیت مزمن دارند، مصرف شیر گاو را کاهش بدهند. همچنین به کودکان مبتلا به آسم یا مشکلات سینوس (سینوزیت) گفته می‌شود که شیر مصرف نکنند. زیرا موجب بروز مشکلات مرتبط با این پروتئین می‌شود. اینها در حالی است که پروتئین برای رشد و عملکرد مناسب کودک ضروری است. در اینجاست که ارزش شیر سویا به‌عنوان جایگزینی برای شیر گاو بیشتر مشخص می‌شود.
۲. کمک به سلامت قلب
کمک به سلامت قلب یکی از خواص شیر سویا است. شیر سویا محتوی پروتئین‌هایی است که برای رشد ضروری‌‌اند. پروتئین‌های شیر سویا از اسیدهای آمینه‌ای تشکیل شده‌اند که در پیشگیری از مشکلات سلامتی مختلف مؤثرند. اسیدهای آمینه و ایزوفلاون‌های تشکیل‌دهنده‌ی پروتئین‌های سویا می‌توانند به کاهش کلسترول بد (LDL) کمک بکنند. سایر مطالعات نشان می‌دهند مصرف ایزوفلاون‌های سویا سطح کلسترول سرم را در مردان مسن کاهش می‌دهد. مصرف شیر سویا می‌تواند به حفظ فشار خون سالم در افراد مبتلا به دیابت نوع دو کمک بکند. بنابراین مصرف شیر سویا راهی مؤثر جهت بهبود سلامت قلبی-عروقی است.
۳. خواص شیر سویا برای زنان؛ کاهش عوارض یائسگی
شیر سویا می‌تواند بسیاری از مشکلات ناشی از یائسگی را بهبود بدهد. مطالعات نشان می‌دهند ایزوفلاون‌های سویا می‌توانند به تثبیت سطح استروژن در دوران یائسگی کمک بکنند. مصرف شیر سویا می‌تواند از بیماری‌هایی که در اثر کاهش طبیعی هورمون استروژن رخ می‌دهند، جلوگیری بکند. خاصیت آنتی‌اکسیدانی ایزوفلاون‌های سویا می‌تواند در کاهش برخی بیماری‌ها مزمن مخصوصا بیماری‌های دستگاه قلبی-عروقی مؤثر باشد.
۴. تسکین پوکی استخوان
شیر سویا در تسکین پوکی استخوان در زنان یائسه مؤثر است. خطر پوکی استخوان در زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند، افزایش می‌یابد. پوکی استخوان باعث شکنندگی استخوان‌ها شده و کمبود کلسیم می‌تواند به پیشرفت این بیماری کمک بکند.
مطالعات نشان می‌دهند که رژیم غذایی محتوی پروتئین‌های جانوری ترشح کلسیم به ادرار را افزایش می‌دهند، درحالی‌که پروتئین‌های سویا این تأثیر را ندارند. از جایی‌که غنی‌کردن شیر سویا با کلسیم روبه افزایش است، می‌توان گفت که شیرسویا می‌تواند مانند مکملی برای بدن محسوب بشود. درمان با جایگزینی هورمون به‌کمک ایزوفلاون‌های سویا به‌طور طبیعی صورت گرفته و می‌تواند به حفظ توده و تراکم استخوان کمک بکند. درنتیجه خطر شکستگی‌ها را در زنان یائسه کاهش بدهد.
۵. پیشگیری از سرطان
یکی دیگر از خواص شیر سویا پیشگیری از سرطان است. براساس مطالعه‌ای شیر سویا می‌تواند سطح استروژن سرم و خطر سرطان پستان را کاهش بدهد. سرطان پستان در میان زنان رایج بوده و سطح هورمون استروژن با بروز آن در ارتباط است. مخصوصا زنان یائسه بیشتر در معرض خطر سرطان پستان هستند و از محصولات سویا مانند شیر سویا برای خاصیت جایگزینی استروژن استفاده می‌کنند. نتایج مطالعه‌ای نشان داد، مردانی که بیشتر شیر سویا مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر سرطان پروستات قرار دارند.
۶. فعالیت آنتی‌اکسیدانی
فعالیت آنتی‌اکسیدانی ایزوفلاون‌های سویا می‌تواند در برابر برخی بیماری‌های مزمن مؤثر باشد. توفو خاصیت آنتی‌اکسیدانی و محافظت از کبد را داراست و می‌تواند آسیب‌ها و استرس اکسیداتیو را کاهش بدهد. یک مطالعه نشان می‌دهد که شیرسویا در پیشگیری از آسیب‌های کبدی ناشی از استرس اکسیداتیو مؤثر است. همچنین براساس یک مطالعه‌ای دیگر خاصیت آنتی‌اکسیدانی شیر سویا به افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی و کاهش علائم یائسگی در زنان کمک می‌کند.
۷. خواص شیر سویا برای لاغری و کاهش کلسترول
براساس یافته‌های جدید انستیتوی سلامت و تغذیه در ژاپن پروتئین‌های شیر سویا می‌تواند به کاهش کلسترول خون کمک بکند. کاهش کلسترول خون خطر مشکلات و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. درنتیجه افرادی که اکنون نیز مشکل کلسترول بالا دارند، می‌توانند از خواص شیر سویا برای سلامتی برخوردار شوند.
مصرف شیر سویا که سرشار از ایزوفلاون‌هاست موجب کاهش چاقی ناشی از سوخت‌وساز در مردان و زنان می‌شود. علاوه براین شیر سویا باعث کاهش اندازه دور کمر در افراد چاق یا دارای اضافه‌وزن می‌شود. تأثیرات هورمونی ایزوفلاون‌های سویا از آدیپوژنز (چربی‌زایی) پیشگیری و از بزرگ‌شدن بافت چربی در افراد جلوگیری می‌کند. مصرف ایزوفلاون‌های سویا نه‌تنها می‌تواند از چربی‌زایی جلوگیری کند، بلکه باعث کاهش کلسترول بد خون و پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی می‌شود.
بازار محصول
شير سويا يك محصول جديد در بازار است كه در دهه اخير توليد صنعتي آن معمول گرديده است. اين محصول علاوه بر مصارف مستقيم در ساخت لبنيات و بستني نيز داراي كاربرد است. نتيجه بررسي عرضه و مقايسه آن با تقاضا در سال‌هاي آتي نشان از وجود مازاد عرضه مي‌باشد، بنابراين در نگاه ظاهري مي‌توان گفت كه بازار در شرایط کنونی فاقد توجیه لازم برای اجرای طرح‌های جدید می‌باشد. لیکن همانطوریکه پیشتر نیز ذکر شد به دلیل جدید بودن شیر سویا در بازار و ناشناخته بودن آن در بین عموم مردم، آنچنان نمی‌توان بر سوابق مصرف گذشته استناد کرد. لذا به نظر می‌رسد که با توجه بر مزیت‌های قابل توجه شیر سویا و مطلوبیت آن در صنعت غذا، در صورت انجام بازارسازی و معرفی بیشتر این محصول به بازار مصرف آن افزایش یافتع و بدین ترتیب تقاضای مناسب برای آن ایجاد می‌گردد. البته اطلاع کامل از چگونگی بازارسازی و برنامه‌ریزی‌های لازم آن مستلزم انجام تحقیقات بازار است که هر علاقه‌مند سرمایه‌گذاری در اجرای طرح حاضر، لازم است آن را به انجام رساند.
بنابراین در نهایت می‌توان گفت در صورت وجود توان و اعتماد متقاضی بر مقوله بازارسازی اثربخش و حرکت در راستای آن، طرح از توجیه بازار برخودار خواهد بود.
روش تولید
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 183,622 | 734,488 |
| سرمایه در گردش | 34,930 | 139,720 |
| کل سرمایه گذاری | 218,552 | 874,208 |
زمین مورد نیاز برای تولید 3000 تن در سال پودر و پلت یونجه، 3,000 مترمربع می‌باشد.
*هر دلار معادل 250,000 ریال در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 530,313 میلیون ریال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح تولید شیر سویا توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرح | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 599,431.43 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 75 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 2 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 115,000 | میلیون ریال |
برای مشاهده و دریافت گزارش کامل امکان سنجی (طرح توجیهی) تولید شیر سویا به فروشگاه آرمانین مراجعه نمایید.