مقدمه
گردو با نام علمی Juglans regia از خانواده Juglandaceae که در فارسی دری چهار مغز خوانده مي‌شود، از ميوه‌هاي گرد، با دو پوسته، يكي نرم و سبزرنگ كه به تدريج خشك مي‌شود و از بين مي‌رود و ديگري سخت و چوبي است. مغز آن خوراكي است و روغن فراوان دارد. گردو، ميوه مغزدار با ارزشي است كه انواع مختلفي دارد. گردو منبع عالي پروتئين، فيبر، ويتامين‌ها، آنتي اكسيدان‌ها و مواد معدني است. واژه جوز معرب گوچ پارسي ميانه به همين معني است. مغز گردو و بذر كتان داراي بيشترين اندازه اسيد چرب امگا 3 در ميان مواد غذايي گياهي هستند.
مهمترين گردوهاي موجود در دنيا معروف به گردوي ايراني است، زيرا ابتدا از ايران به خاورميانه و از آنجا به يونان و روم و سپس به انگلستان و بعد به آمريكا برده شده است. گردوي ايراني تنها گونه‌اي از اين خانواده است كه مغز آن از نظر خوراكي مصرف اقتصادي دارد.
گردوي معمولي درختي است يك پايه كه بلندي آن از 10 تا 25 متر قابل تغيير است، گردو داراي برگ‌هاي مركب شانه‌اي است و درختي يك پايه است كه گل‌هاي نر و ماده روي يك درخت به صورت جدا گانه ظاهر مي‌شوند. گامت‌هاي ماده گردو دگر گشن است گرده افشاني آن به وسيله باد انجام مي‌شود و حشرات در آن نقشي ندارند. برابر بررسي‌هاي ديرين‌شناسي گياهي و گرده‌شناسي در روي كره‌زمين، گونه‌هاي مختلف گردو از زمان‌هاي بسيار قديم به ويژه از دوران سوم زمين‌شناسي وجود داشته است. از دوران چهارم زمين‌شناسي به بعد آثار درخت گردو از جمله گرده آن در كشورهاي اروپاي شرقي به دست آمده است. منشاء درخت گردو را آسياي غربي و نواحي هيماليا مي‌دانند.
مغز گردو نوعي خشكبار مقوي است كه با خارج كردن آن از پوسته سخت گردو قابل استفاده است.
مغز گردو را با نام غذاي مغز نيز بيان كرده‌اند، زيرا مغز گردو سرشار از امگا 3 است كه باعث كاركرد بهتر مغز مي‌شود. 15 درصد از چربي‌هاي مغز گردو از نوع غير اشباع است كه براي سلامتي بدن بسيار مفيد و سودمند هستند. يك چهارم فنجان مغز گردو، در حدود 8٫90 درصد نياز روزانه بدن به اين چربي ضروري را تامين مي‌كند.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) فرآوری و بسته بندی گردو ارائه شده است.
معرفی محصول
گردو یکی از خوراکی‌های بسیار مغذی می‌باشد که در گروه آجیل و خشکبار قرار می‌گیرد. مغز گردو جز دانه‌های روغنی نیز محسوب می‌شود.
این خوراکی آن‌قدر از لحاظ مواد مغذی غنی است که از آن به‌عنوان غذای مغز نیز نام برده می‌شود، زیرا میزان امگا 3 بسیار بالایی است که موجب فعالیت بهتر و بیشتر مغز می‌گردد و برای جلوگیری از گسترش بیماری آلزایمر بسیار مفید است.
مغز گردو طبع گرمی دارد و بسیار مغذی و مفید بوده و دارای میزان کالری بالایی می‌باشد، به‌طوری‌که گفته می‌شود شما برای سوزاندن انرژی و کالری حاصل از خوردن یک گردوی کامل باید 130 دقیقه پیاده‌روی کنید.
گردو در واقع سومین جایگاه خشکبار را به خود اختصاص داده و جزء آجیل‌های پرطرفدار محسوب می‌شود. گردوی ایرانی یکی از مرغوب‌ترین گردوهای جهان است و ایران با تولید 170 هزار تن گردو در سال یکی از قطب‌های تولیدکننده گردو می‌باشد.
اما نحوه نگهداری گردو به چه صورت است؟
این محصول مهم و مغذی علاوه بر اینکه باید در شرایط اقلیمی مناسب کاشته و پرورش داده شود لازم است به‌موقع و در زمان مناسب نیز چیده شده تا بتوان در شرایط عالی آن را مصرف نمود.
پس از چیدن میوه گردو در زمان مناسب، باید آن زیر نور آفتاب ملایم و یا در دستگاه خشک‌کن خشک نمود تا درصد کمی از رطوبت آن باقی بماند. اگر گردو را در زیر نور شدید آفتاب و یا در حرارت زیاد خشک شود باعث می‌شود مغز گردو قهوه‌ای شده و ماندگاری آن نیز کم شود.
یکی دیگر از عواملی که باعث بی‌کیفیت شدن مغز گردو می‌شود قرار گرفتن در محیط مرطوب و اکسیده شدن آن است. رطوبت باعث ایجاد طعم و بوی بد در گردو شده و رنگ آن را نیز کدر می‌کند.
اگر بسته‌بندی گردو درست و به‌صورت استاندارد انجام شود از نفوذ اکسیژن به داخل بسته‌بندی جلوگیری شده و درصد زیادی از این مشکل برطرف خواهد شد.
برای بسته‌بندی مغز گردو می‌توان از انواع بسته‌بندی‌های نایلونی و سلفونی استفاده کرد. گزینه دیگری که برای بسته‌بندی گردو و حتی بسته‌بندی مغز گردو مناسب است بسته‌بندی با کیسه‌های پارچه‌ای (کیسه اسپان باند) می‌باشد که برای کمتر شدن راه نفوذ اکسیژن نیز می‌توان از یک لایه نایلونی که داخل آن دوخته می‌شود استفاده نمود.
در طرح حاضر ظرفيت ورودي خط توليد در سال در سه نوبت كار 8 ساعته در روز و 300 روز كار 1000 تن می‌باشد.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول
كد آيسيك محصول 1549512374 (و كد 8 رقمي 15492150) از گروه ساخت محصولات غذايي و انواع آشاميدني‌ها (15)، زير گروه ساخت انواع محصولات غذايي كه در جاي ديگر طبقه‌بندي نشده است (1549) مي‌باشد.
مغز گردو تحت زير فصل تعرفه 0802 مقررات گمركي ايران با عنوان" ساير ميوه‌هاي سخت پوست، تازه يا خشك، حتي پوست كنده"، با زير تعرفه 08023200 وارد و صادر مي‌شود.
شرايط ورود آن داشتن اجازه از وزارت صنعت، معدن و تجارت و پرداخت 55 درصدي حقوق ورودي در سال 1399 (حقوق گمركي 4% و سود بازرگاني 51 % ) مي‌باشد.
واحدهای تولیدکننده محصول
محصول موردنظر طرح با کد آیسیک‌های ارائه شده تا انتهای سال 1398، 1 واحد فعال در استان قزوین با ظرفیت 6 تن داشته است.
همچنین با کلیک بر روی کد تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با این کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 0۸۰۲۳۲۰۰
کاربردهای محصول
محصول موردنظر طرح کاربرد خوراکی دارد. در ادامه به برخی از خواص و فواید گردو اشاره شده است.
فوايد گردو براي مغز
گردو را به نام "غذاي مغز" نيز مي‌شناسند و اين فقط به خاطر شباهت آن به مغز نيست، بلكه به خاطر وجود امگا 3 فراوان آن مي‌باشد. براي درست عمل كردن مغز، به امگا 3 نياز داريم.
فوايد گردو براي قلب
طبق تحقيقات تازه خوردن گردو بعد از غذا ممكن است باعث كاهش آسيب‌هايي شود كه غذا‌هاي چرب به سرخرگ‌ها وارد مي‌كنند. گردو غني از تركيباتي است كه تا حدودي از سفت شدن سرخرگ‌ها جلوگيري و به حفظ انعطاف‌پذيري آنها كمك مي‌نمايد.
گردو حاوي آرژينين، يك آمينو اسيد است كه بدن از آن براي توليد اكسيد نيتريك استفاده مي‌كند.
وجود اين ماده برا ي حفظ خاصيت انعطاف‌پذيري قلب لازم است.
پيشگيري از بروز سرطان
تحقيقات نشان مي‌دهد اكسيداسيون چربي‌ها در جريان خون به سلامت فرد آسيب مي‌زند و منجر به آترواسكلروزيس (تصلب شرائين) مي‌شود و رژيم حاوي گردو اكسيداسيون ليپيد‌هايخون را كاهش مي‌دهد. به علاوه گردو حاوي فلاونوئيدي بنام اسيد الاژيك است كه اين ماده مي‌تواند رشد سلول‌هاي سرطاني را مسدود كند.
كمك به كاهش وزن
هر اونس گردو شامل سه واحد چربي، چهار گرم پروتئين و دو گرم فيبر است كه كنترل‌كننده خوبي براي وزن افراد است.
اگر تصميم گرفته‌ايد چند كيلويي لاغر شويد بدانيد گردو مي‌تواند هميار خوبي براي رسيدن به خوش اندامي باشد. به خاطر اين كه اگر قبل از غذا يك مشت گردو (30 گرم) ميل كنيد بدون شك اشتهايي براي پرخوري و به خصوص صرف دسرهاي خامه‌اي و غيره نخواهيد داشت. در اين صورت نه تنها پرخوري نمي‌كنيد بلكه كلي فيبر هم نصيبتان مي‌شود. به خاطر اين كه گردو سرشار از فيبر است براي همين سيري طولاني مدتي ايجاد مي‌كند. زماني كه فيبرها وارد معده مي‌شوند آب را به خود جذب مي‌نند و حجيم مي‌شوند. براي همين به اين زودي‌ها گرسنه‌تان نمي‌شود.
كمك به درمان يبوست
گردو سرشار از فيبر است. فيبر‌هاي غذايي تأثير بسيار خوبي روي عملكرد روده‌ها مي‌گذارد. در واقع باعث مي‌شوند روده‌ها كار دفع را راحت‌تر انجام دهند.
كمك به تعديل كلسترول
گردو سرشار از «استرول‌هاي گياهي» است و برای همین می‌‌تواند میزان کلسترول بد خون را کاهش دهد. استرول‌هاي گياهي داراي يك بافت شيميايي هستند كه به كلسترول نزديك است. براي همين مي‌توانند در روده‌ها كلسترول بد را به خود جذب كنند و ميزان آن را كاهش دهند. زماني كه كلسترول بد خون كاهش پيدا مي‌كند خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي مانند مشكلات عروق كرونري نيز كاهش مي‌يابد.
فوايد مصرف گردو در بارداري و شيردهي
مصرف گردودر دوران بارداري براي سلامت اعصاب جنين لازم است.
اگر زن حامله روزي يك عدد گردو بخورد پس از زايمان پوست شكمش زيبايي خود را حفظ خواهد كرد.
فوايد گردو براي پوست
ویتامین B موجود در آن، كاهش دهنده استرس است كه در شادابي و حفظ سلامت پوست نقش مهمي دارد. استرس بالا منجر به چين و چروك زود رس مي‌شود. ويتامين‌هاي E و B موجود در گردو با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند.
روغن گردو باعث رطوبت پوست مي‌شود. با تغذيه پوست، سلول‌هاي سالم‌تر و باطراوت‌تر تشكيل مي‌شود.
استفاده منظم از روغن گردوي كمي ولرم براي دور چشم، سياهي دور چشم را كاهش مي‌دهد. عصاره اين روغن، كاهش‌دهنده پف و آرامش‌دهنده چشم است.
فوايد گردو براي مو
منبع عالي پتاسيم، اسيد‌هاي چرب امگا 6 و 3 و 9 است كه همه اين مواد، تقويت كننده فوليك‌هاي مو است.
كمك به كنترل ديابت
يك رژيم غذايي روزانه نسبتا كم چرب (يا كمتر از 30 درصد كالري به صورت چربي) كه شامل 30 گرم گردو باشد، منحني ليپيدي بيماران ديابت تيپ دو را بهبود مي‌بخشد. گردو حاوي مقادير قابل ملاحظه‌اي اسيد‌هاي چرب اشباع نشده (اسيد‌هاي چرب امگا 3) است كه مسوول اين تاثيرات سودمندند. اسيد‌هاي چرب امگا 3 مقاومت به انسولين را كه يكي از علايم اوليه ديابت تيپ دو است، بهبود مي‌بخشد.
كمك به درمان ريفلاكس معده
مصرف روزانه 2 عدد گردو مي‌تواند تاثير زيادي در تسكين و درمان ريفلاكس معده داشته باشد.
فوايد گردو براي كودكان
مصرف گردو را در رشد فيزيكي كودكان بسيار مفيد است. والدين سفره غذايي كودكان را با اين ماده غذايي غني كرده تا مقدار انرژي روزانه لازم بدن كودك خود را فراهم كنند.
بازار محصول
تولید جهانی گردو در سال 2015، 1.8 میلیون تن برآورد گردیده است.
آمریکا و چین 80 درصد از تولید جهانی گردو را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین انتظار می‌رود که صادرات جهانی گردو نیز، که بخش عمده‌ای از آن در اختیار آمریکا و اوکراین می‌باشد، میزان تقاضا برای گردو در بخش صنایع تولید تنقلات، خرده‌فروشی و شیرینی‌سازی در کشورهای آلمان، ایتالیا، اسپانیا بیشترین نسبت به سایر کشورها ثبت شده است.
روش تولید
روش تولید گردوی فرآوری و بسته بندی شده به شرح زیر است:
ورود مغز گردو به خط بسته‌بندي: مغز گردو توسط كارگران بر روي ورودي بالابر كاسه‌اي دستگاه قرار مي‌گيرد.
تفكيك ناخالصي‌ها در بوجاري: در ابتها گردوها وارد بوجاري مي‌شوند. در بوجاري به وسيله فشار باد، ناخالصي‌هاي سبك‌تر، خارج مي‌شوند.
دسته‌بندي و دستچين شدن گردوها: در ادامه با حركت بر روي الك‌ها، گردهاي كوچكتر و خرد شده، جدا مي‌گردند.
سپس گردوها وارد دستگاه پويش مي‌شوند. در اين دستگاه گرد و غبار آنها از بين رفته و محصول شفافيت پيدا مي‌كند.
در انتها گردوها براي بسته‌بندي، بر روي 4 ترازوي مجزا توزين مي‌شوند و عمل بسته‌بندي صورت مي‌گيرد.
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 53,903 | 192،511 |
| سرمایه در گردش | 52,258 | 186,636 |
| کل سرمایه گذاری | 106,161 | 379,146 |
زمین مورد نیاز برای تولید 1000 تن در سال گردوی بسته بندی شده، 1500 مترمربع می‌باشد.
* هر دلار معادل 280,000 ریال درنظر گرفته شده است.
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 724,942میلیون ریال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح فرآوری و بسته بندی گردو توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرج | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 52،769 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 33.69 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 32,000 | میلیون ریال |