مقدمه
پليمرها در انواع صنايع از جمله صنعت بسته‌بندي، توليد لوله و اتصالات، سيم و كابل، لوازم خانگي، قطعات خودرو و ... استفاده مي‌گردند. حتي اگر نوع پليمر و گريد مناسب براي توليد يك محصول انتخاب شود باز هم نمی‌تواند تمام خواصي را كه ما به آن نياز داريم را در محصول نهايي ايجاد كند.
بنابراين موادي به عنوان افزودني، رنگ، پركننده و تقويت‌كننده بايد به پليمر اضافه گردند تا بتواند پليمر مربوطه را براي كاربردهاي مختلف آماده نمايند.مستربچ محصولي است كه در آن پودر رنگ (پيگمنت) يا افزودني‌هاي ديگر به صورت بهينه با يكديگر در يك رزين پايه ادغام شده‌اند، كه اين رزين مطابق است با پلاستيك اصلي تزريقي، چه به صورت دانه (گرانول) چه به صورت كپسول (پريل).
رايج‌ترين روش توليد قطعات رنگي از مواد پلاستيكي، افزودن مواد رنگي به خوراك ماشين شكل‌دهي به صورت گرانول‌هايي بر پايه ماده اوليه مربوطه است. اين افزودني‍‌ها گاهي علاوه بر ايجاد رنگ مطلوب مخصوص نهايي باعث بهبود و اصلاح خواص فيزيكي، ميكانيكي و غيره نيز مي‌گردد.
مستربچ يك آميزه پلاستيكي شامل درصد بالايي از رنگدانه است كه به اندازه ناچيزي با پايه رزين يا آميزه مخلوط مي‌شود تا آن را به رنگ مطلوب و نهايي برساند. در آميزه‌هايي كه براي اكستروژن و فرآيندهاي مشابه تهيه مي‌شود به وسيله تغيير غلظت و مقدار اين ماده مي‌توان به نمونه رنگ‌های مختلف دست يافت.
ماده پايه مصــرفي غالباً به صــورت يكي از موارد ذيل اســت: پلي اتيلن ســبك، پلي پروپيلن، پلي‌استايرن، EVA، واكس‌هاي با وزن ملوكولي پايين، رزين آلكيدي، يا پليمرهاي مخصوص ديگر.
مستربچ‌ها يا رنگدانه‌ها، ذرات جامي هستند كه افزودن آنها به رنگ نه تنها موجب پوشش‌دار شدن آنها مي‌شود بلكه ويژگي‌هاي معيني نيز به رنگ مي‌دهد. از اين ويژگي‌ها مي‌توان به محافظت سطح مانند مقاومت در برابر هوازدگي و خوردگي و خواص محوري مانند تقويت لايه، ايجاد سختي مناسب، بازدارندگي از اشتعال و ساير خواص اشاره كرد. بنابراين رنگدانه‌ها نه تنها در كشور ما بلكه در همه كشـورهاي جهان به عنوان مواد رنگ‌زا مورد استفاده قرار مي‌گيرند. رنگدانه‌ها در صنايع نساجی، صنايع خودروسازي، صنايع توليد كاغذ (كاغذ رنگي)، صنايع دستي و هنرهاي تجسمي و صنايع شيميايي و صنايع لاستيك و توليد رنگ‌هاي نقاشي و جوهرسازي و مصارف آرايشي و همچنين تهيه رنگ‌هاي متنوع لوازم تحرير و نوشت افزار و تصفيه فاضلاب و پس آب‌هاي صنعتي و غيره كاربرد دارد.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید مستربچ ارائه شده است.
معرفی محصول
مستربچ آمیزه‌ی غلیظی حاوی سه جزء پایه پلیمری، مواد شیمیایی افزودنی و عامل سازگارکنندۀ فعال به عنوان پخش‌کننده است. افزودنی‌های مستربچ مقدار زیادی پودر رنگ (پیگمنت)، پرکننده‌های معدنی یا مواد شیمیایی هستند که به سه منظور مختلف شامل، تولید رنگ، بهبود خواص و یا کاهش قیمت تمام شده به پلیمر اضافه می‌شوند. پایه پلیمری مستربچ معمولا بایستی مشابه پلاستیک اصلی تزریقی باشد و شکل ظاهری آن، دانه‌ای (گرانول) است.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول
در این بخش به معرفی کد آیسیک محصولات اصلی طرح و کد تعرفه گمرکی آنها می‌پردازیم.
واحدهای تولیدکننده محصول
این محصولات تا انتهای سال 1398 دارای 117 واحد فعال بوده است. استان‌های قزوین، اصفهان، دارای بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی لینک زیر کلیک کنید.
* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول
همچنین با کلیک بر روی کدهای تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با آن کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 3204
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 3206
کاربردهای محصول
مستربچ‌ها از لحاظ كاربرد به گروه‌هاي زير تقسيم مي‌شوند:
1) مستربچ‌های لیزکننده:از اين مستربچ جهت صيقلي شدن و افزايش كيفيت سطح فيلم، كاهش ضايعات كاهش استهلاك ماشين‌آلات، كاهش چسبندگي سطوح فيلم به هم و تسهيل در فرايند توليد استفاده مي‌گردد.
مورد استفاده در محصولات PE - PP – PET فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم - فيلم‌هاي كشاورزي
2) مستربچ‌های آنتی بلاک:
از این مستربچ جهت کاهش چسبندگی سطوح فیلم به همدیگر پس از تولید تا زمان مصرف استفاده می‌شود.
مورد استفاده در محصولات PET- PP-PE فیلم‌های نازک – فیلم‌های معمولی و زخیم – فیلم‌های کشاورزی
3) مستربچ‌های آنتی بالک لیزکننده:
این مستربچ کلیه خواص مستربچ‌های لیزکننده و آنتی بلاک را در بر دارد.
مورد استفاده در محصولات PET- PP-PE فیلم‌های نازک – فیلم‌های معمولی و زخیم – فیلم‌های کشاورزی
4) مستربچ‌هاي آنتي استاتيك (ضد الكتريسيته ساكن):
از اين مستربچ جهت جلوگيري از تجمع الكتريسيته ساكن بر روس محصول استفاده مي‌شود كه سبب بهبود خاصيت چاپ‌پذيري، عدم جذب گرد و غبار و دوده مي‌گردد.
مورد استفاده در محصولات PET- PP-PE فیلم‌های نازک – فیلم‌های معمولی و زخیم – فیلم‌های کشاورزی- گونی و جامبو و کارتن پلاست.
5) مستربچ‌هاي ضد اشعه ماوراء بنفش (AntiUV):
از اين مستربچ جهت افزايش عمر محصول و جلوگيري از تغيير رنگ محصول در برابر نور خورشيد استفاده مي‌گردد.
مورد استفاده در محصولات فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم- فیلم‌های کشاورزی- گونی و جامبو و کارتن پلاست- الیاف – تزریقی PE-PP و لوله¬های PP
6) مستربچ‌های کمک فرآیند:
از اين مستربچ جهت كاهش استهلاك ماشين‌آلات بهبود و تسهيل فرآيند توليد، كاهش دما و فشار و افزايش عمر ماشين‌آلات استفاده مي‌شود.
اين مستربچ در توليد فيلم باعث صيقلي‌تر شدن سطح فيلم افزايش شفافيت سطح فيلم خاصيت چاپ‌پذيري كاهش استهلاك ماشين‌آلات كاهش زمان و ضايعات هنگام تعويض رنگ، كاهش دما و فشار پروسه و در نتيجه افزايش عمر ماشين مي‌شود.
مورد استفاده در محصولات PE-PP فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم- فیلم‌های کشاورزی- گونی و جامبو و کارتن پلاست- الیاف و لوله‌های PP
7) مستربچ‌های آنتی اکسیدانت:
از اين مستربچ جهت پايدارسازي پليمر در برابر عوامل اكسايش در فرآيند توليد استفاده مي‌شود.
مورد استفاده در محصولات فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم- فیلم‌های کشاورزی- گونی و جامبو و کارتن پلاست- الیاف – تزریقی -PP و لوله‌های PP
8) مستربچ‌های ضد مه گرفتگی (ضد بخار):
از اين مستربچ جهت در توليد فيلم و جلوگيري در ايجاد بخار در لايه داخلي بسته‌بندي مواد غذائي و پوشش‌هاي گلخانه‌اي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مورد استفاده در محصولات PE-PP فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم- فیلم‌های کشاورزی
9)مستربچ ضد حریق طوسی:
از اين مستربچ جهت توليد لوله‌هاي فاضلاب و مقاوم¬سازي در برابر اشتعال استفاده مي‌شود.
10) مستربچ کربنات کلسیم پوشش‌دار با مش 2500:
مورد استفاده در محصولات PE-PP فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم- فیلم‌های کشاورزی
11) مستربچ تاخیر انداز شعله:
مورداستفاده در محصولات لوله‌ای PP تزریق PP و کارتن پلاست
12) مستربچ تمیزکننده:
جهت تميز كردن هرچه سريع‌تر دستگاه از رنگ و مواد قبلي براي توليد محصول جديد، اين محصول ضايعات تعويض رنگ را به حداقل مي‌رساند.
مورد استفاده در محصولات فيلم‌هاي نازك – فيلم‌هاي معمولي و زخيم – فيلم‌هاي كشاورزي – گونی و جامبو و کارتن پلاست- فوم – الیاف – تزریقی – بادی و لوله‌های PP
بازار محصول
در بررسي‌هاي آماري مشخص گرديد كه با توجه به وضعيت فعلي توليد، میزان واردات و صادرات محصول مورد بررسي در سال‌هاي آتي كمبود عرضه وجود خواهد داشت. با توجه به مجوزهاي اخذ شده جهت توليد انواع مستربچ و نياز بازار پيش‌بيني مي‌گردد در سال‌هاي آتي با راه‌اندازي واحد‌هاي درحال ساخت و افزايش تقاضاي بازار كمبود عرضه طي سال آينده افزایش یابد.
روش تولید
مستربچ از اختلاط رنگ و افزودني با پايه پليمري توليد مي‌شود كه در فرآيند آن از اكسترودر دو پيچه همسوگرد استفاده مي‌گردد.
اين فرايند شامل: وزن كردن، وارد كردن خوراك، انتقال، ذوب كردن، پخش كردن و همگن كردن، خارج كردن گازهاي مزاحم، فيلتر كردن و گرانول كردن مي‌باشد.اختلاط شامل 4 مرحله است:
مرطوب كردن پيگمنت افزودني و پركننده
مخلوط كردن و پخش كردن پيگمنت و افزودني در پليمر پايه
توزيع پيگمنت، افزودني و پركننده در مذاب پليمري
پايدار كردن اين مخلوط و جلوگيري از گلوله يا كلوخه شدن
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 387,436 | 1,383,700 |
| سرمایه در گردش | 212,224 | 757,943 |
| کل سرمایه گذاری | 599,660 | 2,141,643 |
زمین مورد نیاز برای تولید 5000 تن مستربچ، 3800 مترمربع می‌باشد.
هزینه های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 2,917,379 میلیون ریال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح تولید مستربچ توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرح | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 536,816 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 41.79 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 232,000 | میلیون ریال |