مقدمه
انديشه گسترش صادرات غيرنفتي از دير باز در سطحي گسترده مورد توجه و اقبال كارشناسان امور اقتصادي بوده و از لحاظ نظري و عملي فراز و نشيبهاي زيادي را پشت سر گذاشته است. واضح است كه كشور پهناوري مانند ايران كه از منابع سرشار طبيعي برخوردار است، بايد بتواند با توليد و صدور محصولات غيرنفتي در دنيا، به ويژه در منطق خاورميانه، از جايگاه ويژهاي برخوردار شود. اما طي نيم قرن گذشته، نفت نه تنها مهمترين كالاي صادراتي، بلكه عامل اثرگذار و ديكتهكننده برنامهها و تحولات اقتصادي ايران بوده است. امروزه در اقتصاد جهاني، توليد و صادرات نقش بسزا و مهمي را در چارچوب هر اقتصاد سالمي ايفا ميكند. نقش صادرات و اهميت آن در زمينه رشد و شكوفايي اقتصاد كشورهاي درحال توسعه به خوبي شناخته شده است. يكي از مسائل مهم اقتصادي كه امروزه بسياري از كشورها، از جمله كشورهاي درحال توسعه با آن دست به گريبان هستند وجود كسري در تراز پرداختهاي خارجي و كمبود ارز است كه به عدم تعادل ارزي، كاهش ارزش پول ملي و خروج سرمايه از كشور منجر ميگردد. گرچه راههاي متعددي براي تأمين كسري ارزي وجود دارد اما بايد گفت كه اصوليترين و مناسبترين اين روشها، همان افزايش صادرات است كه يك راه حل اساسي و اقتصادي بشمار ميرود. يكي از محصولاتي كه ميتواند نقش بسزايي در بهبود سرانه صادرات كشور داشته باشد، انواع سنگهاي طبيعي است. ايران چهارمين توليدكنندة عمده سنگ جهان محسوب ميشود اما متأسفانه سهم صادرات از اين ميزان توليد بسيار اندك است.
افزايش توان صادراتي شركتها، بخصوص در مناطقي كه با معضل بيكاري مواجهاند فايدهاي چند وجهي دارد؛ هم ميتواند به ارزآوري و توسعه كلان كمك كند و هم در رفع مشكلات اقتصادي و اجتماعي منطق ياري رساند.
دستيابي به اين فضاها نياز به صرف هزينه و سرمايه دارد. تأمين مالي و همچنين اداره و مديريت اين نوع پايانهها مشكلاتي است كه پيش روي دولت ميباشد لذا سرمايهگذاري و مديريت بخش خصوصي در سايه حمايت دولتي مي تواند امكان حصول موفقيت را در اين عرصه فراهم نمايد.
معرفی خدمات
پايانه صادراتي فضايي است مناسب، جهت صادرات كالا به طوري كه همه امكانات قانوني و اجرايي لازم جهت تحقق امر صادرات وجود داشته باشد. كالا از اين پايانه به طور مستقيم با صدور پروانه صادراتي به صورت ترانزيت از مرزهاي خروجي كشور به هر نقطهاي از جهان صادر خواهد شد.
قوانين گمرك ايران در خصوص ايجاد و احداث پايانههاي صادراتي هيچ هدفي به جز توسعه صادرات را به ذهن نميآورد. حضور تجار صادركننده كالا به صورت متمركز، ايجاد شرايط و زير ساخت تجارت الكترونيكي، سالن بورس و حراج، واحدهاي تجاري، انبار و سردخانه همگي حداقل امكانات مهمي است كه ميتواند در صادرات و رشد و توسعه آن مؤثر واقع شود.
از جمله مهمترین سنگهای صادراتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سنگ تراورتن:
سنگ تراورتن نوعی سنگ تزئینی است که در دسته سنگهای آهکی دارای تخلخل قرار میگیرد. این سنگها در واقع از رسوبات چشمههای آب گرم بهجا ماندهاند. حفرههایی که در این سنگ وجود دارد ناشی از گازهای حبس شده در همین آبهای گرم است. تنوع رنگی بالایی که در رنگهای سنگ تراورتن وجود دارد آنها را به یک انتخاب ایدهآل برای نماهای خارجی ساختمان تبدیل کرده است. علاوه بر این میتوان از تراورتنها در دیوارها، کف استخر، کفپوشها و سنگفرش استفاده کرد.
سنگ گرانیت:
این سنگ ساختمانی نیز از دل طبیعت به وجود میآید و از انواع رنگهای مختلف و گوناگون برخوردار است. از جمله معروفترین سنگهای صادراتی گرانیت موجود در ایران، میتوان به سنگ گرانیت مروارید اشاره کرد. معادن سنگ گرانیت مروارید در استان خراسان به وفور دیده میشوند سنگ گرانیت در رنگهای سفید، خاکستری ، قرمز، سیاه، صورتی، سبز و آبی یافت میشود.
سنگ مرمریت:
سنگ مرمریت که از سنگهای دگرگونی به شمار میآید، از سنگ آهن تشکیلشده است. کانی اصلی سنگ مرمرت کلسیت است. از این سنگ بهصورت گستردهای در مجسمهسازی ساختمانسازی استفاده میشود و آن را به یک سنگ صادراتی مهم تبدیل کرده است. سنگ مرمریت به دلیل بافت متراکم از مقاومت بالایی برخودار است و این ویژگی باعث شده است تا این سنگ مصارف و کاربردهای فراوانی داشته باشد.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی
طرح مذکور خدماتی میباشد و کد آیسیک و کدتعرفه گمرکی ندارد.
کاربردهای خدمات
مزاياي پايانه صادراتي از ديدگاه ملي:
- ساماندهي صادارت استان- كاهش مبادلات گمركي و هزينه حملونقل
- ارزآوري
- صادرات مطلوب و مستمر و با كيفيت
- توسعه اشتغال
- توسعه ظرفيتهاي صادراتي
- ايجاد رقابت سالم بين صادركنندگان كالا
- توسعه صادرات محصولات سريعالفساد
مزاياي پايانه صادراتي از ديدگاه صادركنندگان:
- ايجاد تسهيلات لازم با توجه به حضور كليه مراكز ذيربط صادرات كالا در پايانه
- استفاده از امكانات حراج و بورس
- تجمع صادركنندگان و همافزايي (بورس)
- شناساندن توليدكنندگان و محصولات آنها به صادركنندگان
- امكان دستيابي به عوامل توليد با كيفيت و ارزان
- شناساندن صادركنندگان به مراكز خريد خارجي
- ايجاد انگيزه در توليدكننده جهت ارائه محصول با كيفيت استاندارد
- كاهش هزينه صادرات
- متعادل نگه داشتن قيمتها جهت استمرار صادرات
- كاهش اتلاف وقت صادر كننده
مزاياي پايانه صادراتي از ديدگاه توليدكننده:
- شناسايي صادركنندگان با حضور در تجمع صادركنندگان
- شناسايي سلايق بازارهاي مصرفكنندگان خارجي
- كاهش اتلاف وقت توليدكننده
- متعادل نگهداشتن قيمتها
- توليد محصولات با كيفيت بهتر
بازار محصول
توسعه صادرات غيرنفتي نه تنها از ديدگاه ارزآوري آن، بلكه از نظر ايجاد اشتغال در داخل كشور از اولويت ويژهاي برخوردار است. به نظر ميرسد تنوع صادرات غيرنفتي نه تنها از ديدگاه اقتصادي، بلكه به عنوان يك راه حل سياسي در راستاي پيشبرد اهداف دولت نيز مؤثر است. خوشبختانه، امروزه مسئولان امر و مردم ميدانند كه پيشرفت واقعي و پايدار اقتصاد كشور تا حد زيادي با توسعه صادرات و بدست آوردن بازارهاي مطمئن در كشورهاي مختلف وابسته است.
سرمایه گذاری طرح
شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
سرمایه ثابت | 1,854,126 | 6,621,879 |
سرمایه در گردش | 5,142 | 18,364 |
کل سرمایه گذاری | 1,859,268 | 6,640,243 |
زمین مورد نیاز برای احداث پایانه صادراتی سنگ 100,000 مترمربع میباشد.
هزینههای تولید طرح
هزینههای تولید بر اساس پيشبيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه میگردد و براي سالهاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينههاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال میگردد. كل هزينههاي توليد اين طرح كه شامل هزينههاي عملياتي و غيرعملياتي توليد میباشد و معادل 301,586 ميليون ريال میباشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخصهای اقتصادی طرح احداث پایانه صادراتی سنگ توسط نرم افزار کامفار محاسبه شدهاند و به شرح زیر است.
شرج | مقدار | واحد |
ارزش فعلی خالص (NPV) | 1,169,045.88 | میلیون ریال |
نرخ بازده داخلی (IRR) | 32.51 | درصد |
دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
تسهیلات پیشنهادی | 1,854,126 | میلیون ریال |