خلاصه مطالعات امکان سنجی (طرح توجیهی) تولید ظروف بلوری

مقدمه 

صنعت شیشه‌سازی، در ایران سابقه بسیار طولانی دارد که به حدود پیش از 2000 سال قبل از میلاد می‌رسد. کشف یک ظرف شیشه‌ای زرد رنگ صدفی با زینتی شبیه به خطوط شکسته موج‌دار که در یکی از قبرستان‌های لرستان پیدا شده، یک گردنبند شیشه‌ای حاوی دانه‌های آبی رنگ متعلق به 2250 سال پیش از میلاد، در ناحیه شمال غربی ایران و قطعات شیشه‌ای مایل به سبز که در کاوش‌های باستان‌شناسی لرستان، شوش و حسن‌لو بدست آمده است، نشان‌دهنده سابقه تاریخی صنعت شیشه‌سازی در ایران است.
امروزه کمتر خانه‌اي وجود دارد که از ظروف بلوري براي تکمیل لوازم آشپزخانه استفاده نکرده باشد. محصولات بلوري تولیدشده را می‌توان از لحاظ کاربرد به دو گروه تقسیم‌بندي کرد. دسته اول ظروف مورد نیاز آشپزخانه و ظروفی که جهت سرو غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند و دسته دوم ظروفی که جزء کالاهاي تزيینی به شمار رفته و از جنبه زيبايی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد که اغلب ظروف بلوري وارداتی چنین کاربردي را دارند.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید بلورجات ارائه شده است.

معرفی محصول 

محصول تولیدی طرح مورد بررسی شامل انواع ظروف بلوری می‌باشد.
اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده ظروف بلوری سیلیس است و مهم ترین ماده‌ای که کریستال را از بلور متمایز می‌کند، سرب است. سرب یکی از مواد تشکیل دهنده کریستال به حساب می‌آید. معمولا بالاترین حد سرب در کریستال 24 درصد است که اگر جنس کریستال این مقدار سرب را دارا باشد کیفیت عالی و پایین‌تر از این مقدار نشان دهنده کیفیت پایین کریستال است اما 99 درصد مواد اولیه تشکیل دهنده بلور، شیشه است.
ظروف کریستالی و بلوری از پرطرفدارترین انواع ظروف سرو و پذیرایی هستند. زیبایی و شفافیت لیوان‌ها، تنگ‌ها، کاسه‌ها و بشقاب‌های ساخته شده از کریستال و بلور باعث شده تا همیشه یک انتخاب جذاب و مناسب برای خرید باشند. بطور کلی ظروف شیشه‌ای آشپزخانه شامل چند بخش می‌شود:
1- ظروف بلوری شامل انواع کاسه، بشقاب، لیوان، استکان، پارچ، انواع ظروف میوه‌خوری و... می‌باشد که بطور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2- ظروف کریستال که بیشتر به دلیل جنبه زیبایی آن‌ها در منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3- ظروف پیرکس که بر اثر گرما نمی‌شکند و جهت پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معرفی کد آیسیک و تعرفه گمرکی محصول

در این بخش به معرفی کد آیسیک محصولات طرح می‌پردازیم.

ظروف بلور تحت زیر فصل 7013 مقررات گمرکی با عنوان ظروف شیشه‌ای از نوع مورد استفاده برای (سر) میز، آشپزخانه، توالت، محل کار، تزئینات داخلی، یا مقاصد مشابه. ساير لیوان‌های نوشیدن پایه‌دار (گیلاس) به غیر از سفالینه‌های شیشه‌ای، از کریستال سرب‌دار، ساخته شده به صورت دستی با کلیشه یا به گونه‌ای دیگر تزیین شده با زیر تعرفه 70132210، ساخته شده به صورت ماشینی با کلیشه یا به گونه‌ای دیگر تزیین شده با زیر تعرفه 70132220، سایر لیوان‌های نوشیدن، به غیر از سفالینه‌های شیشه‌ای، از کریستال سرب‌دار با زیر تعرفه 70133300، سایر با زیر تعرفه 70133700، ظروف شیشه‌ای از نوع مورد استفاده برای سر میز (به غیر از لیوان‌های نوشیدن) یا مقاصد آشپزخانه‌ای، به غیر از سفالینه‌های شیشه‌ای، از کریستال سرب‌دار، ساخته شده به صورت دستی با زیر تعرفه 70134110، نقاشی شده، تراش خورده، صنایع دستی با زیر تعرفه 70134111، بدون تزیین، صنایع دستی با زیر تعرفه 70134112، سایر با زیر تعرفه 70134119، ساخته شده به صورت ماشینی با زیر تعرفه 70134190 وارد و صادر می‌شود.
شرایط ورود آن داشتن اجازه از وزارت بازرگانی و وزرات صنعت، معدن و تجارت و پرداخت 40 درصدی حقوق ورودی در سال 1399 (حقوق گمرکی 4% و سود بازرگانی 36%) می‌باشد.

 کاربردهای محصول

محصولات بلوری تولید شده از لحاظ کاربرد یا برای سرو غذا به کار می‌روند یا جنبه‌ی تزئینی دارند.
ظروف بلوري مشكلي براي سلامتي ايجاد نمي‌كنند و به راحتي آلوده نمي‌شوند. از بدنه و خارج از ظروف هم به محتويات داخل ظروف ديد كافي وجود دارد كه اين‌ها از محاسن اين ظروف است. اما هنگام استفاده از اين ظروف نبايد آن‌ها را روي حرارت مستقيم قرار داد.
همچنين اين ظروف نبايد در معرض شوك حرارتي قرار گيرند يعني نبايد آن‌ها را با فاصله زماني كم سرد و گرم كرد. براي شست‌وشوي اين ظروف مي‌توان از آب ملايم به همراه انواع شويند‌ه‌ها استفاده كرد. ‌
بعضي از انواع بلور در مقابل ضربه مقاوم‌اند و به ‌اصطلاح نشكن هستند. اين خاصيت با نوعي عمليات حرارتي تنش‌زدايي ايجاد مي‌شود.
اصول توليد ظروف پيركس (مقاوم در برابر حرارت) تفاوتي با ظروف بلور معمولي ندارد. هنگام تهيه ظروف پيركس، افزودن نوعي ماده با نام تجاري بوراكس به مواد اوليه باعث مي‌شود ضريب انبساط ظرف كم‌ شود و در برابر حرارت مقاومت زيادي داشته باشد و ترك نخورد. 

واحدهای تولید کننده محصول

این محصولات تا انتهای سال 1398 دارای 35 واحد فعال بوده است. استان‌های قزوین، زنجان و یزد دارای بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی لینک زیر کلیک کنید.

* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول

همچنین با کلیک بر روی کدهای تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با آن کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 71132210

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 71132220

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 70133700

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 70134110

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 70134111

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 71134112

* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 71134119

بازار محصول 

هم اكنون توليد و فروش ظروف شیشه‌ای در بازار کشور وضعيت مناسبي ندارد. علت آن نيز به روز نبودن تكنولوژي و دست ساز بودن محصولات در واحدهاي داخلي توليدكننده اين كالاهاست. اغلب خريداران بلور و كريستال در بازار، به دنبال اجناس فرانسوي، آلماني و حتي تركيه‌اي مي‌گردند. كيفيت بالا، بسته‌بندي مناسب و قيمت تقريبا متعادل اين اجناس سبب شده است تا مشتريان به سمت خريد آن‌ها روي آورند. توليدات بلور و كريستال ايراني رنگ نسبتا ماتي نسبت به اجناس خارجي دارند و بسته‌بندي خوبي نيز ندارند. توليدكنندگان داخلي بايد روي نحوه بسته‌بندي بسيار دقت داشته باشند، زيرا عامل مهمي در جلب نظر مشتري به شمار مي‌رود. به هر حال هر مشتري علاقه‌مند است تا بهترين و مناسب‌ترين كالا را بخرد. اگرچه توليدات ايراني در طول سال‌هاي گذشته از رشد بسيار خوبي برخوردار بوده‌اند، ولي هنوز با جايگاه توليدات خارجي و سطح كيفي آن‌ها فاصله بسياري دارند. توجه به روند توليد، به روز كردن تكنولوژي توليد، نحوه بازاريابي و شيوه بسته‌بندي شيشه و نيز حمايت دولت از اين صنعت مي‌تواند در روند افزايش فروش و جلب مشتري موثر واقع شود. خريداران، دلايل ترجيح دادن كالاهاي خارجي را اعتماد نداشتن به توليدات داخلي عنوان مي‌كنند. مردم براساس تجربه دريافته‌اند كه توليدكنندگان خارجي بيشتر به مطلوبيت و خواسته‌هاي مصرف‌كننده اهميت مي‌دهند، اما در اين ميان، توليدكنندگان ايراني هم كه كار خود را به سطح استاندارد دنيا رسانده‌اند، قرباني جو بي‌اعتمادي ناشي از روش‌هاي غلط برخي توليدكنندگان شده‌اند. با اين حال، خارجي بودن، ملاك خوبي براي شناسايي شيشه و بلور مرغوب نيست. بسياري از محصولاتي كه در بازار فروخته مي‌شوند، تقلبي است و در كشورهايي نظير چين، مالزي و... توليد شده و برچسب فرانسوي يا آلماني روي آن‌ها نصب شده است.
می‌توان بطور خلاصه در چند بخش به راه حل‌های موفقیت واحد جدید تولیدی، مطلوب شدن بازار این صنعت و افزایش تولید و فروش آن اشاره کرد:
-استفاده از تکنولوژی روز در ساخت ظروف جدید
-کیفیت برتر و قیمت مناسب برای مصرف‌کنندگان (کاهش هزینه تولید)
-تنوع بخشیدن به طرح و رنگ
-تبلیغات موثر
-نوآوری

روش تولید 

مراحل تولید انواع بلورجات عبارت‌ اند از:
1. آماده‌سازي مواد اولیه
2. توزين و اختلاط
3. تغذيه کوره و ذوب کردن
4. برداشتن مذاب
5. تنش‌گیري
6. بسته‌بندی

سرمایه گذاری طرح 

زمین مورد نیاز برای تولید 2000 تن بلورجات در سال، 3600 مترمربع می‌باشد.
* لازم به ذکر است هر دلار معادل 280,000 ریال در نظر گرفته شده است.

هزینه های تولید طرح

هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 214,419 ميليون ريال می‌باشد.

شاخص های اقتصادی طرح

شاخص‌های اقتصادی طرح تولید ظروف بلوری توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده اند و به شرح زیر است.