خلاصه مطالعات امکان سنجی (طرح توجیهی) تولید مربا و مارمالاد

مقدمه 

تهیه مربا، مارمالاد از دیر باز به عنوان نوعی روش نگهداری محصولات میوه‌ای مرسوم بوده است. وجه تمایز این محصولات اندازه­‌ی میوه‌های مورد استفاده در تهیه­‌ی آن­هاست. مربا فرآورده‌ای است که از میوه درسته‌‌‌‌ی سالم یا از قطعات میوه در طی فرآیند پخت با افزودن مقداری آب و قند به دست می‌‌آید. مارمالاد محصول مشابه مربا است که از میوه‌ی له شده یا پالپ میوه تهیه می‌گردد و ممکن است پوست مرکبات نیز به صورت سوسپانسیون در آن وجود داشته باشد. علی­رغم این تفاوت‌های ظاهری اساس تهیه هر دو محصول مشابه بوده و در واقع شامل تشکیل ژل پکتین می‌باشد. 

در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید مربا و مارمالاد ارائه شده است.

معرفی محصول 

مارمالاد اولین بار در سال۱۴۸۰ میلادی به واژه‌نامه کشور انگلستان وارد شد. اصل این واژه اسپانیایی است و به معنی کنسرو قابل نگهداری است که از میوه تهیه می‌شود. مارمالاد نوعی فرآورده کنسروی است که از میوه و شکر تهیه شده و معمولاً عاملی برای ژله‌ای شدن به آن اضافه می‌کنند. در فرهنگ انگلیسی و آمریکایی، مارمالاد اغلب به نوعی کنسرو اطلاق می‌شود که از پرتقال یا سایر انواع مرکبات تهیه شده باشد. برای تهیه مارمالاد، معمولاً میوه قاچ زده را به همراه پوست آن به مدت طولانی می‌پزند تا پوست میوه و گوشت آن کاملاً نرم شود. از این مارمالادها معمولاً به همراه نان تست برای صبحانه استفاده می‌کنند. مارمالادها بویژه مارمالاد پرتقالی انواع بسیار متنوعی دارند. مربا نوعی ژل حاصل از پکتین است که در PH حدود 3 و در حضور مواد جامد محلول در آب مانند شکر حاصل می‌شود. 

هدف از اجرای این طرح احداث يک واحد توليد محصولات غذايي شامل انواع مربا و مارمالاد است. اين واحد توليدي در يک شيفت کاري 8 ساعته با بکارگيری34 نفر پرسنل و در 300 روز‌‌کاري در سال فعاليت مي‌نمايد.

معرفی کد آیسیک و تعرفه گمرکی محصول

کد آیسیک محصولات مرتبط با طرح به شرح زیر است:

مربا و مارمالاد تحت زیر فصل‌های تعرفه 2007 مقررات گمرکی ایران با عنوان مربا، ژله، مارمالاد، پوره و خمیر میوه که به وسیله پختن به دست آمده یا بدون افزودن قند یا سایر مواد شیرین‌کننده با عنوان سایر زیر تعرفه 20079100، 20079990 وارد و صادر می‌شوند.

واحدهای تولیدکننده محصول

کاربردهای محصول

این واحد تولید‌کننده‌ی انواع مرباجات می‌باشد که محصول نهایي آن در سبد کالای خانواده‌ مورد استفاده قرار مي‌گيرد، محصولات تولیدی این واحد موادی هستند که بیشتر برای صرف صبحانه مورد استفاده قرار می‌گیرند، اهمیت خوردن صبحانه بر کسی پوشیده نیست. همچنین مارمالاد تولید شده کاربرد صنعتی هم دارد.

بازار محصول 

در سال 1398، بیش از 30 هزار تن مربا، ژله و مارمالاد به کشورهای مختلف جهان صادر شده است. لازم به ذکر است که براساس صادرات این حجم مربا، ژله و مارمالاد، درآمدی چندین میلیون دلاری نصیب کشور شده است.
براساس این گزارش در سال 1398 حدود ۳۵ کشور جهان پذیرای مربا، ژله و مارمالاد ایرانی بوده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان کشورهای استرالیا، آلمان، عراق، ایالات متحده آمریکا، انگلستان، ترکیه، سوئیس، سوئد، دانمارک، کانادا، نروژ، هلند و جمهوری چک را نام برد.
گفتنی است در بین کشورهای مقصد صادرات مربا، ژله و مارمالاد، افغانستان با خریداری بیش از 6082 تن مربا، ژله و مارمالاد از ایران سهمی زیادی در صادرات ایران داشته است.

روش تولید  

1- آماده‌سازی میوه

این مرحله شامل عملیات مختلف از قبیل سورتینگ، شستشو، پوست‌گیری، هسته‌گیری، خرد‌کردن، خلال‌کردن و غیره می­ باشد که با توجه به نوع محصول به روش ­های مختلف دستی و مکانیکی انجام می‌گیرد.

2- تهیه شربت

اگر چه می‌­توان شکر را مستقیماً به داخل دیگ پخت حاوی میوه یا سبزی اضافه نمود ولی بهتر است که در مخزن دیگری شکر را در آب جوش حل نمود و بعد از صاف کردن شربت به وسیله صافی‌های پارچه‌ای آن را به دیگ پخت اضافه کرد و بعد از اتمام پخت محصول بقیه شکر را به آن افزود و محصول را به بریکس نهایی رسانند.

3- پخت محصول

فرایند جوشانیدن علاوه بر حذف آب اضافی اثرات دیگری نیز در پی دارد که از جمله آن می‌توان به انورسیون بخشی از ساکاروز، توسعه آرومای مشخص، پخت محصول و تغییر بافت میوه یا سبزی و انهدام مخمر‌ها و کپک‌ها اشاره نمود.

سرمایه گذاری طرح

 زمین مورد نیاز برای تولید 1750 تن در سال مربا و مارمالاد، 6000 مترمربع می‌باشد.

*هر دلار معادل 280,000 ریال در نظر گرفته شده است. 

هزینه تولید طرح

هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 373,482 میلیون ریال می‌باشد.

شاخص های اقتصادی طرح

شاخص‌های اقتصادی طرح تولید مربا و مارمالاد توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.