ارزش فعلی خالص یا Net Present Value چیست؟
ارزش فعلی خالص (NPV یا NPW) تفاوت بین ارزش فعلی جریان های نقدی ورودی و ارزش فعلی جریان های نقدی خروجی طی یک دوره زمانی است. NPV در بودجه بندی سرمایه و برنامه ریزی سرمایه گذاری برای تحلیل سودآوری یک سرمایه گذاری یا پروژه پیش بینی شده استفاده می شود.
ارزش فعلی خالص (NPV یا NPW) یکی از روشهای استاندارد ارزیابی طرحهای اقتصادی است. در این روش، جریان نقدینگی خالص بر اساس زمان وقوع به نرخ روز تنزیل میشود. به این ترتیب در جریان نقدینگی، ارزش زمانی مبالغ ورودی و خروجی طرح نیز لحاظ میگردد.
مثال :جدول جریان نقدی خالص
سال | 0 (سرمایه گذاری اولیه) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
جریانات نقدی خالص NFV |
۱۰۰۰۰۰- | ۵۰۰۰۰- | 75000 | 85000 | 110000 | 135000 |
ارقام جدول جریانات نقدینگی مربوط به سال های مختلف است که براساس عملکرد طرح و برای هر سال بصورت جداگانه پیش بینی می گردد و در واقع ارزش آتی یا FV می باشد. باوجود آنکه واحد این ارقام واحد پولی می باشد اما باتوجه به اینکه این ارقام در سال های مختلف بدست می آید و ارزش زمانی پول در سالهای مختلف متفاوت است،نمی توان آنها را بایکدیگر جمع نمود. برای محاسبه NPV رقم مربوط به هر سال را با استفاده از فرمول محاسبه ارزش فعلی، به ارزش روز تبدیل و با یکدیگر جمع نماییم. براین اساس فرمول محاسبه ارزش فعلی خالص بصورت زیر خواهد بود.
روش محاسبه ارزش آتی در سالهای مختلف به شکل زیر است :
FV۰= PV
FV۱= PV+i×PV = PV(۱+i)
FV۲= FV۱+i×FV۱ = PV(۱+i)+ i×PV(۱+i) = PV(۱+i)×(۱+i) = PV(۱+i)۲
...
PVn =FVn/(۱+i)n
NPV (i,n)=PV۰+PV۱+...+PVn=FV۰/(۱+i)۰ +FV۱/(۱+i)۱ +...+ FVn/(۱+i)n
i نرخ تنزیل
n مجموع دوره ساخت و بهره برداری
PVn ارزش فعلی دوره n برمنای دوره صفر
FV ارزش آتی
منظور از دوره صفر سال شروع سرمایه گذاری است.
(i,n) در فرمول متغیر مستقل می باشند. مقدار تعیین شده برای نرخ تنزیل وابسته به شرایط مکانی، زمانی و نوع صنعت مورد بررسی است. از دیدگاه دیگر می توان نرخ تنزیل را بعنوان حداقل نرخ مورد انتظار از سرمایه گذاری تعریف نمود که براساس آن ارزش های آتی هر سال طرح به ارزش فعلی تبدیل می شوند. هرچه درصد تخصیص داده شده به نرخ تنزیل افزایش یابد، نرخ مورد انتظار از سرمایه گذاری افزایش، ارزش فعلی جریانات نقدی سالهای آتی کمتر و در نتیجه شاخص NPV کوچکتر خواهد بود.
سال | 0 (سرمایه گذاری اولیه) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
جریانات نقدی خالص NFV |
۱۰۰۰۰۰- | ۵۰۰۰۰- | ۷۵۰۰۰ | ۸۵۰۰۰ | ۱۱۰۰۰۰ | ۱۳۵۰۰۰ |
جریانات نقدی خالص تنزیل شده (PV) نرخ تنزیل 18% PVn =FVn/(۱+i)n | ۱۰۰،۰۰۰- PV0 | ۴۲،۳۷۲,۸۸- PV1 | ۵۳،۸۶۳,۸۳ PV2 | ۵۱،۷۳۳,۶۲ PV3 | ۵۶،۷۳۶,۷۸ PV4 | ۵۹،۰۰۹,۷۴ PV5 |
جمع جریانات نقدی خالص تنزیل شده (ΣPV) | ۱۰۰،۰۰۰- PV۰ | ۱۴۲،۳۷۲,۸- PV۰+PV۱ | ۸۸،۵۰۹,۰۵- PV۰+PV۱+PV2 | ۳۶،۷۷۵,۴۲- PV۰+PV۱+PV2+PV3 | ۱۹،۹۶۱,۳۵ PV۰+PV۱+PV2+PV3+PV4 | ۷۸،۹۷۱,۱۰ NPV |
با جمع جبری ارقام سالهای مختلف مربوط به ردیف جریانات نقدی تنزیل شده، شاخص NPV این طرح با فرض نرخ تنزیل 18% معادل ۷۸،۹۷۱,۱۰ خواهد شد که واحد آن برابر واحد پولی است که جریانات نقدی براساس آن پیش بینی شده است. یعنی اگر واحد ارقام مندرج در جدول براساس میلیون ریال باشد واحد مربوط به شاخص NPV محاسبه شده نیز براساس میلیون ریال خواهد بود.
در محاسبه شاخص NPV در واقع سرمایه گذاری در طرح با سرمایه گذاری در یک بازار با نرخ سود سالانه i که همان نرخ تنزیل می باشد و به نوعی حداقل نرخ مورد انتظار از سرمایه گذاری است، مقایسه می گردد. بر این اساس در صورتیکه رقم محاسبه شده برای این شاخص در یک طرح خاص و براساس نرخ تنزیل تعیین شده، منفی گردد این طرح دارای نرخ سود سالانه کمتر از i می باشد و لذا توجیه پذیر نخواهد بود و درصورتیکه این رقم صفر و یا مثبت گردد نشانگر آن است که طرح دارای نرخ بازدهی حداقل معادل نرخ تنزیل (نرخ مورد انتظار از سرمایه گذاری) می باشد. چنانچه مشاهده می گردد تعیین نرخ تنزیل مناسب جهت محاسبه شاخص NPV و تصمیم گیری در خصوص توجیه پذیری طرح براساس آن بسیار حائز اهمیت می باشد.
NPV : Net Present Value
NPW : Net Present Worth
NFV: Net Future Value