ایده سرمایه گذاری: تولید قهوه فوری

مقدمه

معرفی محصول

درخت قهوه برگ‌هایی همیشه سبز و زیبا دارد، گیاهی از تیره Coffee که بیشتر از یک سوم مردم جهان هر روز آن را به عنوان یک نوشیدنی محبوب می‌نوشند. واژه قهوه برگرفته از زبان عربی و به معنای تحریک کننده و زایل کننده اشتهاست. درخت قهوه بین هفت تا 10 متر بلندی دارد و در هوای گرم و مرطوب رشد می‌کند. عطر گل های کوچک و سفید این درخت بی شباهت به بوی خوش گل یاسمن نیست. بهترین و مرغوب ترین قهوه که طعم و عطر منحصر به فردی دارد از بوته ای به نام Arabica در برزیل به دست می آید. تانزانیا و اتیوپی نیز دو کشور مهم تولیدکننده قهوه هستند که محصول آنها بو و مزه مخصوصی دارد. در ایران حدود هزار سال پیش، حکیم ابوعلی سینا در کتاب خود، شرح جامعی از خواص قهوه داده است. امروز بر اساس آمارهای به دست آمده، حدود 89 درصد از مردم جهان قهوه و چای یا هر دو آنها را مصرف می کنند و حدود 30 درصد از مردم دنیا قهوه را به هر نوشیدنی گرم دیگر ترجیح می دهند.
قهوه‌های فوری
قهوه را به دو صورت درست می‌کنند؛ با دُرد یا صاف نشده و بی درد یا صاف شده. قهوه عربی و قهوه ترک را با درد درست می‌کنند. قهوه عربی، سیاه رنگ و تلخ است، اما قهوه ترک، رنگی ترش و مزه‌ای متمایل به شیرینی دارد. اروپاییان اما معمولا درد قهوه را از آب آن جدا می‌کنند. به همین خاطر قهوه اروپایی همیشه درشت‌تر از قهوه عربی و ترک سائیده می‌شود. قهوه برخلاف چای نیاز به دم کردن ندارد، چرا که ماده عطری، رنگی و موثر آن به محض تماس با آب جوش آزاد می‌شود. در نیمه دوم قرن بیستم، انواع قهوه فوری (instand coffee) نیز در بازار اروپا و آمریکا عرضه شد. این قهوه در واقع شیره تبخیر شده قهوه صاف و عصاره دانه قهوه است که نیازی به قهوه جوش ندارد و با حل‌کردن کمی از آن در یک فنجان آب جوش، قهوه آماده به دست می‌آید. این نوع قهوه در آغاز مخالفان جدی در میان طرفداران قهوه داشت، چراکه قهوه نوشان حرفه‌ای معتقد بودند طعم و عطر واقعی این نوشیدنی در بسته بندی‌های قهوه فوری از دست می‌رود، اما امروز با پیشرفت فن‌آوری تولید قهوه فوری، دیگر فاصله میان کیفیت این دو نوع قهوه به کلی از میان رفته و حتی قهوه فوری طرفداران بیشتری پیدا کرده است، چرا که این نوع قهوه معمولا پس از سایش، پروسه تولید را طی می‌کند و در حقیقت به نوعی پرورده و خوش طعم می‌شود.
اولین شرکتی که قهوه فوری را راهی بازار جهانی قهوه کرد، شرکت معروف Nestle بود. با ورود بسته های Nestle Coffee به ایران، اصطلاح نسکافه نیز میان علاقه‌مندان به نوشیدن قهوه رواج یافت. به این ترتیب اصطلاح نسکافه به نوعی اختراع ایرانیان قهوه نوش به حساب می‌آید.

معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول

کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی مرتبط با محصول به شرح زیر است:

کد آیسیک محصول	15491120، 15491110، 15491121، 15491140، 1549412302، 1549412303، 1549412309، 1549412565، 1549512311
کد تعرفه گمرکی	09019090

واحدهای تولیدکننده محصول

در پایان سال 1399 ظرفیت اسمی تولید سالانه قهوه فوری در ایران 135,037 تن بوده است که از این میزان 51،780 تن معادل 38 درصد ظرفیت مربوط به واحد‌هاي استان تهران است.

کاربردهای محصول

1- خواص قهوه برای حافظه و پیشگیری از آلزایمر
قهوه سرشار از کافئین است و به همین دلیل سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند که این امر باعث تقویت هوشیاری ذهنی و دقت می‌شود و برای همین امکان به خاطر سپردن مطالب را راحت‌تر می‌کند. دانشمندان دریافته اند که نوشیدن ۳ تا ۵ فنجان قهوه در روز باعث کاهش ۲۰ درصدی خطر ابتلا به آلزایمر می‌شود. به عقیده این دانشمندان وجود ترکیبی به نام پولیفنول که ترکیبی آنتی اکسیدان است بیشترین تأثیر را در مقابله با آلزایمر دارد.
2- خواص قهوه برای لاغری و کاهش وزن
یکی از خواص قهوه، تاثیر مصرف قهوه در لاغری و کاهش وزن است. قهوه حاوی منیزیم و پتاسیم می‌باشد که این مواد معدنی در تنظیم سطح قند خون و در نتیجه کاهش میل به خوردن شیرینی و تنقلات تاثیر مثبتی دارند. به همین دلیل، مصرف قهوه اشتها را کاهش داده و موجب کاهش وزن فرد می‌شود.
3- خواص قهوه برای لاغری و کاهش وزن
یکی دیگر از خواص قهوه کمک به سوزاندن چربی در بدن است. متخصصان تغذیه بر این عقیده‌اند که کافئین به عنوان عمده‌ترین ماده‌ تشکیل‌دهنده قهوه، به کاهش وزن و لاغر شدن فرد کمک می‌کند. در واقع مقادیر بالای کافئین موجود در قهوه سوخت‌وساز بدن را افزایش داده و باعث می‌شود شما در طول روز کالری بیشتری بسوزانید. مصرف قهوه قبل از ورزش نیز سبب می‌شود به جای گلیکوژن، سلول‌های چربی به عنوان منبع انرژی استفاده شوند.
4- تاثیر مصرف قهوه در تقویت روحیه و شادی انسان
این شادی تنها به دلیل افزایش میزان کافئین نخواهد بود. سرشار بودن قهوه از آنتی‌اکسیدان‌ها یکی دیگر از دلایلی است که سبب ایجاد این احساس خوب پس از نوشیدن آن می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ موجود در قهوه، بعد از آنتی اکسیدان‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات، بیشترین جذب را در بدن دارد؛ دستاورد آن سالم ماندن بدن و مبارزه بهتر با بیماری‌ها خواهد بود.
5- خواص قهوه برای ورزشکاران
پژوهش‌ها حاکی از این است که کافئین بر افزایش کارایی در ورزش تاثیرگذار است. کافئین می‌تواند عملکرد استقامتی بدن انسان در ورزش‌هایی مانند دو، شنا و دوچرخه سواری را تقویت کند.
6- خواص قهوه در پیشگیری از دیابت
نوشیدن قهوه خطر ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد. البته وقتی پای خواص قهوه برای سلامتی انسان به میان می‌آید، زمان نوشیدن قهوه هم اهمیت زیادی پیدا می‌کند. تحقیقات صورت گرفته بر روی ۲۹۰۰۰ زن، نشان داد آن دسته از زنانی که قهوه زیادی می‌نوشند ۲۲ درصد کمتر با احتمال ابتلا به دیابت روبه رو می‌شوند. همچنین در طی پژوهشی دیگر که بر روی ۱۷۴۱۳ نفر انجام گرفت، دانشمندان دریافتند که مصرف حداقل ۳ فنجان قهوه در روز، ۴۲ درصد خطر ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد.
7-خواص قهوه برای سلامت قلب
در صورتی که نوشیدن قهوه عادت روزانه شما شده، ممکن است در طولانی مدت از تاثیرات آن روی سلامت قلب خود شگفت زده شوید. بررسی تازه‌ای که نتایج آن در نشریه انجمن قلب ایالات متحده منتشر شده نشان می‌دهد که مصرف متعادل قهوه ممکن است با کاهش میزان مرگ و میر ناشی از انسداد رگ‌های قلب رابطه مستقیم داشته باشد. بر اساس این پژوهش، خطر مرگ و میر بر اثر بیماری‌های قلبی در قهوه خورهایی که ۲ تا ۳ فنجان قهوه در روز می‌نوشند نسبت به کسانی که کمتر از یک فنجان در روز می نوشند، ۲۱ درصد کمتر است.
8- خواص قهوه برای کبد
نتایج تحقیق که توسط دانشمندان آمریکایی صورت گرفته نشان می‌دهد که نوشیدن قهوه به طور منظم می‌تواند خطر ابتلا به یک بیماری خود ایمنی مربوط به کبد به اسم اسکلروزان کولانژیت را کاهش دهد. این بیماری باعث پیشرفت بیماری سیروز، سرطان مجاری صفرایی و نارسایی کلیوی می‌شود.
9- خواص قهوه در پیشگیری از پارکینسون
امروزه تاثیر قهوه بر پارکینسون یک موضوع اثبات شده است و پزشکان استفاده از قهوه را به عنواع یک عامل پیشگیری کننده توصیه می‌کنند.تعداد زیادی از مطالعات اپیدمیولوژیک از جمله مطالعاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام شده است رابطه معکوس بین نوشیدن قهوه و خطر ابتلا به این بیماری را نشان می‌دهند. طبق این مطالعات کسانی که روزانه ۳ الی ۴ فنجان قهوه مصرف می‌کنند ۲۴ تا ۳۲ درصد کمتر دچار بیماری پارکینسون می‌شوند.این مطالعات که در طول بیش از ۱۸ سال انجام شد نشان داد که بین نوشیدن قهوه و کاهش ابتلا به پارکینسون رابطه خطی وجود دارد.
10- خواص قهوه در پیشگیری از پارکینسون
پیش از این نیز، گردآوری نتایج ۱۳ پژوهش انجام گرفته در سال ۲۰۰۲ میلادی نشان داد که خطر پیشرفت این بیماری در میان مصرف‌کنندگان قهوه یک سوم کمتر بوده است. به عقیده‌ دانشمندان کافئین سرعت از بین رفتن دوپامین در مغز (عامل بروز بیماری پارکینسون) را کاهش می‌دهد.
11- تاثیر مصرف قهوه در پیشگیری از نقرس
دانشمندان دریافته‌اند که مصرف طولانی مدت قهوه با کاهش خطر بیماری نقرس در مردان و زنان در ارتباط است. این کاهش خطر قابل توجه، در افرادی که بیش از ۴ فنجان قهوه در روز مصرف می کنند، مشاهده شده است. نقرس که با ورم شدید مفاصل و درد شدید همراه است، از گذشته بیماری شایعی در بین مردان بوده، اما اخیرا در میان زنان هم افزایش موارد ابتلا گزارش شده است. در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۷ انجام گرفت، مشخص شد که مصرف منظم قهوه با کاهش قابل توجه شیوع بیماری نقرس در مردان ارتباط دارد. نتایج این پژوهش همچنین بیانگر این مسئله است که زنانی که حتی در روز یک فنجان قهوه می نوشند می توانند خطر ابتلا به نقرس را تا ۲۲ درصد کاهش دهند.

بازار محصول

قهوه به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان، بازار تضمین‌شده‌ای را به خود اختصاص داده است.
عصر ایران در گزارشی به معرفی برترین صادرکنندگان و شرکت‌های فعال در حوزه‌ی تجارت جهانی قهوه پرداخته است.
مجموع ارزش صادرات قهوه در جهان طی سال گذشته میلادی برابر با ۳۰٫۶ میلیارد دلار بوده است. این عدد بیانگر کاهش ۴٫۲ درصدی درآمد صادراتی قهوه برای کشورهای صادرکننده از سال ۲۰۱۴ تا انتهای سال ۲۰۱۸ است. همچنین در مقیاس سالانه (۲۰۱۸/۲۰۱۷) نیز عدد مشابهی یعنی افت ۴٫۲ درصدی برای این بازار به ثبت رسیده است.
در میان کشورهای اصلی صادرکننده، رتبه اول صادرات قهوه در جهان با ۱۱٫۵ میلیارد دلار (۳۷٫۵ درصد) به اروپایی‌ها اختصاص دارد. آمریکای لاتین بدون حضور مکزیک و با حضور منطقه کارائیب جایگاه دوم با ۳۳٫۵ درصد را خود اختصاص داده است. آسیایی‌ها با ۱۶٫۳ درصد در رتبه سوم قرار دارند.
مقادیر کمتری برابر با ۶٫۳ درصد برای آفریقا، ۵٫۸ درصد برای آمریکای شمالی و ۰٫۶ درصد برای اقیانوسیه با پرچمداری استرالیا و پاپوآ گینه نو گزارش شده است.
بزرگ‌ترین صادرکنندگان
کشورهایی که نام آنها در ادامه می‌آید ۷۹٫۲ درصد صادرات جهانی قهوه در سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص داده‌اند:
قهوه برزیل
ارزش صادرات: ۴٫۴ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۱۴٫۳ درصد

قهوه ویتنام

ارزش صادرات: ۳٫۱ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۱۰٫۲ درصد

قهوه آلمان

ارزش صادرات: ۲٫۵ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۸٫۳ درصد

قهوه سوئیس

ارزش صادرات: ۲٫۴ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۷٫۷ درصد

قهوه کلمبیا

ارزش صادرات: ۲٫۳ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۷٫۶ درصد

قهوه ایتالیا

ارزش صادرات: ۱٫۷ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۵٫۵ درصد

قهوه فرانسه

ارزش صادرات: ۱٫۲ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۳٫۸ درصد

قهوه هندوراس

ارزش صادرات: ۱٫۱ میلیارد دلار
سهم از صادرات جهانی: ۳٫۵ درصد

قهوه بلژیک

ارزش صادرات: ۸۶۸٫۹ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۸ درصد

قهوه آمریکا

ارزش صادرات: ۸۶۱٫۱ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۸ درصد

قهوه هلند

ارزش صادرات: ۸۳۲٫۳ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۷ درصد

قهوه اندونزی

ارزش صادرات: ۸۱۷٫۸ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۷ درصد

قهوه گواتمالا

ارزش صادرات: ۸۰۸٫۱ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۶ درصد

قهوه اتیوپی

ارزش صادرات: ۷۱۹٫۹ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۴ درصد

قهوه پرو

ارزش صادرات: ۶۶۷٫۹ میلیون دلار
سهم از صادرات جهانی: ۲٫۲ درصد

میان کشورهای فوق بالاترین شاخص رشد صادرات که از سال ۲۰۱۴ تا انتهای ۲۰۱۸ گزارش شده است برای: هلند با رشد ۶۹٫۸ درصدی، فرانسه ۴۵٫۱ درصد، هندوراس ۳۷٫۱ و گواتمالا ۲۱ درصد.
کشورهایی با کاهش رشد صادرات عبارت‌اند از: برزیل با کاهش ۲۷٫۸- درصدی، اندونزی ۲۱٫۳- درصد، بلژیک ۱۲٫۲- درصد، پرو ۱۰٫۹- درصد و آمریکا ۱۰٫۲- درصد.

روش تولید

قهوه فوری یا آماده از قهوه سبز رست شده (بو داده) و سپس آسیاب شده تهیه می‌شود. در فرآیند صنعتی ابتدا قهوه را در دمای 165 درجه سانتیگراد به مدت 7 الی 15 دقیقه رست داده و سپس آن را با درجه ریز (بین 0.5 تا 1 میلی‌متر) آسیاب می‌کنند. در این مرحله قهوه آسیاب شده را در آب مخلوط و به اصطلاح دم می‌کنند. این مرحله مشابه آماده‌سازی قهوه در منزل است. پس از دم‌کشیدن با استفاده از روش‌های فرآوری به صورت خشک‌ کردن انجمادی و یا خشک کردن پاششی آن را به پودر آماده حل شدن در آب تبدیل می‌کنند. در برخی روش‌ها پس از آماده سازی پودر قهوه، عطر اصیل قهوه از دست می‌رود، بنابرین پس از اتمام فرآیند یا هنگام بسته‌بندی محصول نهایی، مجددا این خاصیت را که از گازهای آزاد شده در هنگام فرآیند بودادن یا آسیاب شدن قهوه و یا از تقطیر بخار قهوه پس از تکمیل فرآیند دم‌شدن استحصا می‌شود، مجددا به صورت جدا، به پودر قهوه فوری اسپری می‌نمایند.
خشک ‌کردن انجمادی - freeze-drying
در روش خشک ‌کردن انجمادی، قهوه آماده شده در دمای منفی 40 درجه سانتیگراد منجمد و پس از برش تبدیل به تکه‌های جامد و حلال در آب می‌شوند. سپس آنها را در دمای پایین و تحت خلاء خشک می‌کنند که در نتیجه تبدیل به قهوه فوری آماده مصرف می‌شود. در این روش کیفیت عطر و طعم با توجه به درجه حرارت بسیار کم و شرایط خشک کردن ملایم محافظت می‌شود. از مزیت‌های این روش اکسید نشدن قهوه، ایجاد نشدن ترکیبات جدید در قهوه، کاهش چسبندگی و توده‌ای شدن قهوه می‌باشد.
خشک کردن پاششی - spray drying
در روش خشک کردن پاششی قهوه آماده شده به یک جریان هوای گرم در بالای یک برج استوانه ای بلند اسپری می‌شود. قطرات قهوه در این برج رطوبت خود را از دست داده و در زمانی که به پایین استوانه می‌رسند تبدیل به جامدی حلال در آب و بافت دار می‌شوند. این پودر آماده حل شدن مجدد در آب است. با توجه به نوع این فرآیند کیفیت عطر و طعم قهوه تا حد امکان حفظ می‌شود. این فرآیند پرکاربردترین روش برای تهیه قهوه فوری است. قهوه فوری حاصل از این روش رنگ روشن‌تر و دانه‌بندی درشت‌تری دارد که به اصطلاح قهوه گلد نامیده می‌شود.