فرصت سرمایه‌گذاری در این سری به کشت زعفران اختصاص دارد. زعفران خواص درمانی و بهداشتی متعددی دارد و کشت آن مزیت‌های اقتصادی فراوانی دارد و حداقل سرمایه برای تولید اقتصادی کشت پیاز آن، کمتر از 70میلیون تومان به مساحت یک هکتار میباشد.
معرفی محصول
زعفران «طلای سرخ» می‌‌گویند این گیاه در پاییز برداشت میشود و سود خوب و قابل توجهی می‌رساند.
زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستان های ملایم و تابستان گرم و خشک و آب و هوای معتدل رو به گرم باشد به خوبی می‌روید. مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است و لیکن چون دوران رشد آن مصادف با پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبعا در این ایام به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمولنیست.
اراضی آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. اما در برخی از روستاها همانند بیرجند در زیر سایه بوته‌های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می‌شوند کاشته میشود. حداکثر دمای این گیاه بین 40 تا 35 درجه سانتیگراد و در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی را نشان داده است. مناطقی با دمای بالای ۴۰ مناسب ترین زمین ها برای کاشت زعفران هستند. بهتر است در مناطقی با حداقل دمای زمستانه منهای ۱۵ از کاشت زعفران منصرف شد.
راهنمایی هایی برای پرورش زعفران
1. انواع گل دهندۀ پاییزی را بین مرداد تا مهر بکارید. انواع گل دهندۀ بهاری را بین شهریور تا آبان بکارید. برای کاشت پیاز آن، بیل های مخصوصی وجود دارد که می توانید آن ها را تهیه کنید.
2. پیازها را در عمق 6 تا 10 سانتیمتر بکارید و فاصلۀ بین بوته ها را نیز به همین میزان رعایت کنید.
3. هنگامی که قصد دارید گیاه را بکارید اگر احتمال می دهید که خاک شما مناسب است، خاک را با مقداری کود گیاهی و سنگ ریزه مخلوط کنید تا بتواند آب را به راحتی تخلیه کند.
4. پس از کاشت پیاز آن، پیاز را آبیاری کنید و کمی مواد تقویت کننده به آن بدهید.
5. اجازه دهید پیازها به صورت طبیعی بمیرند و خودتان ساقه آنها را نبرید.
6. در صورت کاشته شدن در گلدان، گیاه را هر 2 هفته یکبار، با مواد تقویت کننده، تقویت کنید.
تکثیر زعفران
1.روش تقسیمی :
این روش ساده ترین روش تکثیر زعفران است. پس از چندین سال می توانید پیاز یا هستۀ اصلی گیاه را از خاک بیرون آورده و آن را تقسیم کنید و دوباره بکارید.
2.روش بذری :
برخی از گونه های این گیاه، به صورت طبیعی دور و بر حیاط به بذر پاشی می پردازند. این بذرها را می توان از خود گیاه هم جمع آوری کرد. بعضی از بذرهای ترکیبی احتمال پرورش گلهای متفاوت را دارند. بذر را در خاک مناسبی که آب را به خوبی تخلیه می کند بکارید. اغلب پس از 3 سال گلدهی می کنند.
مشکلات احتمالی پرورش زعفران
زعفران عاری از امراض نیست ولی عموماً پرورش ساده ای دارد.
بزرگترین دشمن و آفت این گیاه سنجاب، خرگوش و جوندگان هستند که پیاز گیاه را می خورند. برای اجتناب از این اتفاق می توانید روی هر گیاه را با توری مرغی بپوشانید. سعی کنید پیازها را در عمق بیشتری بکارید. برخی افراد پیازها را آغشته به پارافین می کنند تا از گزند سنجاب ها در امان بمانند.
تاریخچه
عده ای مبداء زعفران را ایالت قدیم ماد ایران می دانند، برخی از محققین نیز خاستگاه زعفران را در منطقه وسیع تری از کره زمین شامل یونان، ترکیه، آسیای صغیر و ایران می دانند.
مستندات تاریخی بیانگر این واقعیت است که ایرانیان از روزگاران کهن به زر و زعفران علاقه و توجهی بلیغ داشته اند به طوری که در جشن ها و سرور ها و مجالس بزم و نشاط مانند عروسی ها و اعیاد، یا استقبال از بزرگان و زائران زر و زعفران نثار قدم ها می کردند.
کاربرد
1.روشن شدن پوست
زعفران به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که دارد به درمان لکه های تیره پوست کمک کرده و باعث روشن تر و سفید تر شدن رنگ پوست می شود.
2. آکنه و جوش صورت
زعفران به دلیل خواص ضد باکتریایی قوی که دارد برای پیشگیری از آکنه و جوش صورت و همچنین درمان جای جوش مفید می باشد.
3. درمان آفتاب سوختگی
4. درمان ریزش مو
زعفران به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی که دارد به تقویت فولیکول های مو کمک کرده و به درمان ریزش مو و طاسی کمک می کند.
5. نوزادان و کودکان
مصرف مقادیر کم زعفران برای نوزادان و کودکان مفید می باشد؛
زعفران حاوی مقادیر بالای کلسیم و منیزیم است که به تقویت استخوان ها و بهبود رشد نوزادان و کودکان کمک می کند.
زعفران دارای خواص آنتی باکتریال بوده و برای سلامت دهان و دندان در نوزادان و کودکان مفید می باشد.
زعفران دارای خواص آرامبخش طبیعی است که به آرامش نوزادان و کودکان کمک کرده و بی قراری در آن ها را کاهش می دهد.
6. استرس، اضطراب و افسردگی
سافرانال، کروکین و کومپفرول موجود در زعفران به دلیل خواص آرام بخشی که دارند به درمان این بیماری ها کمک می کنند.
7. چشم
تحقیقات نشان داده که کروکین و کروکتین موجود در زعفران به بهبود سلامت چشم ها کمک کرده و بیماری های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا را درمان می کنند.
8. کبد چرب
زعفران به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که دارد، دارای خواص ضد التهابی بوده که می تواند به سم زدایی و پاک سازی کبد کمک کند و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب و بزرگ شدن کبد را کاهش دهد.
9. سنگ کلیه
زعفران دارای خواص دیورتیک است که با افزایش ادرار به پاک سازی و سم زدایی کلیه ها کمک کرده و سنگ کلیه را درمان می کند.
10. سرماخوردگی و آنفلونزا
زعفران دارای مقادیر بالای ویتامین C است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا را کاهش می دهد.
11. معده و دستگاه گوارش
12. کم خونی
زعفران حاوی مقادیر بالای آهن است که با افزایش گلوبل های قرمز به بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و کم خونی و علائم آن را بهبود می بخشد.
13. دیابت و قند خون
منگنز موجود در زعفران می تواند سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. همچنین کروستین موجود در زعفران مقاومت به انسولین را بهبود بخشیده و به کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت کمک می کند.
14. پارکینسون و آلزایمر
کروستین موجود در زعفران برای پیشگیری از بیماری پارکینسون مفید می باشد، همچنین مطالعات نشان داده که زعفران می تواند باعث تقویت حافظه شود و کروکین و کروکتین موجود در آن برای درمان آلزایمر و زوال عقل مفید می باشند.
15. فشار خون
مقادیر بالای پتاسیم و منیزیم موجود در زعفران به کاهش فشار خون بالا در افراد کمک می کند.
16. سلامت قلب
مطالعات متعدد نشان می دهد که آنتی اکسیدان های موجود در زعفران می تواند به سلامت قلب کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و آترواسکلروزیس را کاهش دهد.
گفته می شود که زعفران برای درمان تپش قلب مفید می باشد.
17. درمان بی خوابی
18. سرطان
تحقیقات نشان داده که زعفران یکی از بهترین دارو های گیاهی حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان هاست که به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و خطر ابتلا به انواع سرطان و متاستاز سلول های سرطانی را کاهش می دهد.
19. لاغری و کاهش وزن
برخی تحقیقات اولیه نشان داده که زعفران با کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری می تواند باعث لاغری و کاهش وزن افراد چاق شود.
عوارض و مضرات زعفران
1.سقط جنین و بارداری
مصرف مقادیر بالای زعفران برای زنان باردار خطرناک بوده و با انقباض رحم می تواند باعث سقط جنین در آن ها شود.
2.دوران شیردهی
هنوز اطلاعات دقیقی از اثر زعفران بر روی زنان شیرده منتشر نشده به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند که زنان در دوران شیردهی از مصرف زیاد زعفران اجتناب کنند.
3.آلرژی و حساسیت
زعفران در بعضی افراد می تواند باعث ایجاد آلرژی و حساسیت شود که با علائمی مانند سرگیجه، تهوع، اضطراب، خستگی و تغییر اشتها مشخص می شود.
4.مسمومیت
دوز های بالای زعفران می توانند باعث مسمومیت شوند که با علائمی مانند زرد شدن پوست و چشم ها، استفراغ، سرگیجه، اسهال خونی، خونریزی بینی، لب ها و پلک ها شود.
مصرف 12-20 گرم زعفران در روز می تواند باعث مرگ شود.
5.تعریق کف دست
افرادی که با مشکل تعریق کف دست روبه رو هستند باید از مصرف زعفران پرهیز کنند یا مقدار آن را به حداقل برسانند چون مصرف زعفران تعریق کف دست این افراد را بیشتر می‌کند.
6.تداخل دارویی
زعفران ممکن است با برخی از داروها مانند وارفارین یا دارو های کاهش دهنده ی فشار خون تداخل داشته باشد.
درآمد
سرمایه اولیه برای کاشت زعفران
رسیدن به حداکثر درآمد کاشت زعفران مستلزم صرف هزینه‌های اولیه زیادی است. زیرا که اصولا همین بالا بودن هزینه‌های مراحل کاشت تا عرضه زعفران است که سبب شده به گران‌ترین ادویه دنیا تبدیل گردد.
از طرفی در سال‌های اولیه کاشت زعفران محصول چندانی برداشت نمی‌شود بنابراین درآمد زیادی نیز نصیب کشاورز نخواهد شد و نمی‌تواند سرمایه اولیه را چندان جبران کند. پس باید سرمایه‌گذاری در بخش تولید و کاشت زعفران را دراز مدت دانست.
هزینه‌های کاشت زعفران را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
– خرید یا اجاره زمین شنی/رسی
– آماده‌سازی و تسطیح زمین
– تهیه ۴۰ تا ۸۰ تن کود حیوانی و ۲۰۰ کیلوگرم فسفات آمونیوم جهت پخش بر روی زمین
– تهیه پیاز زعفران (به ازای هر هکتار ۶ تا ۱۰ تن)
– تهیه سمومی نظیر سرزان، تری تیزان یا گرانوزال به مقدار ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم در ازای هر ۱۰۰ کیلو پیاز به منظور سم‌زدایی پیاز زعفران قبل از کشت
– کاشت پیازها
– تهیه ۳۰ تا ۵۰ تن کود پوسیده و ۲۰۰ کیلوگرم کود شیمیایی نظیر فسفر و پتاس به ازای هر هکتار
– هزینه لوله‌کشی و نیز درصورت نبود آب چاه، هزینه‌های مربوط به تامین آب مزرعه
– هزینه استخدام کارگران برای تمامی مراحل کاشت تا برداشت زعفران و نیز جداسازی کلاله‌ها تا بسته‌بندی و عرضه و پخش آن در بازار
در پایان بر اساس یک طرح توجیهی مقدار هزینه‌های لازم برای کاشت، داشت و برداشت زعفران آورده شده تا کشاورزان و سرمایه‌گذاران بتوانند با کمک آن به بیشترین درآمد کاشت زعفران دست پیدا کنند. (لازم به ذکر است هزینه‌های این طرح مربوط به سال ۹۶ بوده و ممکن است در حال حاضر تغییراتی پیدا کرده باشد.)
نام: طرح کاشت زعفران
ظرفیت زمین: ۱۰ هکتار
تعداد نیروهای شاغل لازم: ۶۶ نفر به صورت فصلی
سرمایه ثابت موردنیاز: ۷۱۷۳.۵۱ میلیون ریال
سرمایه کل طرح: ۷۵۴۳.۶۸ میلیون ریال
– مقدار تسهیلات لازم: ۵۲۸۰.۵۸ میلیون ریال
– نقطه سر به سر تولید، ۵۳.۷۹%
– مدت زمان لازم جهت بازگشت سرمایه: ۳.۵۱ سال
– نرخ بازدهی سرمایه: ۲۰.۴۷%
صادرات
زعفران از گیاهانی است که پرورش آن مجوز نمیخواهد مگر اینکه بخواهید صادرکننده آن باشید. در این صورت باید یک شرکت تأسیس کنید و مجوزهای مربوط را از وزارت جهاد کشاورزی دریافت کنید: «جهاد کشاورزی برای اینکه به شما مجوز صادرات زعفران بدهد زمین، خاک و نوع محصول را مورد آزمایش قرار میدهد و بعد از مدت نه چندان طولانی، که بستگی به خودتان و زمین تان دارد، به شما اجازه صادرات میدهد آن هم به شرطی که بسته بندی شما درخور صادرات باشد و مهم تر از آن شما برندی برای خودتان ثبت کرده باشید.»
جمع بندی و نتیجه گیری
پرورش زعفران سود دهی بالایی دارد. زیرا گیاه مقاومی است و جزو گران قیمت ترین ادویه ها است . شاید در سال اول بعد از کاشت پیاز، شاهد سوددهی کمی از کاشت زعفران باشیم اما میزان سود دریافتی بعد از گذشت سه سال از کاشت زعفران بسیار افزایش می یابد و در هر هکتار زمین، می توان ۱۰ کیلو زعفران برداشت کرد. ضمن اینکه در طی هشت سال ۲۰۰ میلیون سود به همراه خواهد داشت و سرمایه اولیه بی شک باز خواهد گشت. علاوه بر آن برای صادرات کالای بسیار مناسبی است و می توان به تولید ملی و به کار افتادن چرخه اقتصادی کمک کرد.
