مقدمه
در اواسط دهه ۱۹۸۰ بود که پلاستيک بالاخره فلز را از رتبه اول پرمصرف‌ترين مواد اوليه به زير کشيد و از آن زمان تا به حال يکسره رشد مصرف اين ماده را شاهد بوده‌ايم تا جايي که هم اکنون فاصله بين ميزان استفاده از فلزات و پلاستيک بسيار زياد و چشمگير شده‌است. پلاستيک در مقايسه با انواع فلزات بسيار سبک‌تر و کم حجم‌تر و به اين دليل که استفاده از پلاستيک صرفه جويي زيادي در مواد اوليه مي‌کند پس مصرف آن نيز رشد بسيار بالايي داشته است.
یکی از محصولات پرکاربردی که از پلاستیک تولید می‌شود انواع محصولات یکبار مصرف بهداشتی از جمله روکش کفش است.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید روکش کفش ارائه شده است.
معرفی محصول
روکش کفش با استفاده از فیلم‌های پلاستیکی تولید می‌شود. روکش کفش برای جلوگیری از انتقال آلودگی از محیط کار به داخل کفش و همچنین جلوگیری از انتقال آلودگی از کفش به داخل محیط استفاده می‌شود. معمولا روکش کفش به صورت یکبار مصرف تولید شده و در محیط‌های آزمایشگاهی از آن استفاده می‌شود. روکش کفش در اندازه، رنگ و وزن‌های متفاوتی تولید می‌شود. جنس روکش کفش از پلی یورتان، پلی‌اتیلن و پلی پروپیلن است. پوشش‌های کفش در رنگ‌های سیاه، طلایی، آبی، سفید و سبز تولید می‌شود.
ویژگی‌های روکش کفش یکبار مصرف
- ساخته شده از پلی‌اتیلن و پلاستیک
- دارای ضخامت ۴ میکرونی: مانع نفوذ آب و مایعات
- یکبار مصرف
- وزن ۳ گرم
همانطور که از نام محصول مشخص است از این محصول به عنوان پوششي براي كفش استفاده مي‌شود که با توجه نوع محیط، هدف از این پوشش‌ها مي‌تواند به دو شکل زیر باشد: جلوگيري از انتقال آلودگي كفش به محیط و محافظت کفش‌ها از آلودگی محیط کار بنابراین در دو نوع محیط کار متفاوت مي‌تواند مورد استفاده قرار گیرد:
1- در محیطی که از يك طرف آلودگي حتي به مقدار کم مي‌تواند خطرناك و يا مضر باشد و از طرفی دیگر رفت‌وآمد به این محیط زياد است. بعنوان نمونه‌اي از این محيط مي‌توان به موزه‌ها به ویژه موزه‌هاي آثار باستاني، محيط‌هاي بیماستاني از قبیل اتاق‌هاي جراحي، كليه آزمایشگاه‌ها، مکان‌هاي قرنطینه و كليه آزمایشگاه‌هاي حساس در محیط صنعتي اشاره کرد.
٢- در محیطی که آلودگي‌هايي چون گل، رنگ، روغن، مواد شيميايي وجود دارد که همانند استفاده از لباس‌های کار در این محیط اتفاده از روکش کفش و مي‌تواند مفید باشد.
هدف از اجرای این طرح احداث واحد تولید کاور (روکش) کفش میباشد. ظرفیت اسمی تولید این واحد 40 تن در سال (حدود 6.5 میلیون جفت روکش کفش 3 گرمی) است.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه گمرکی محصول
کد آیسیک محصولات طرح به شرح زیر است:
| شرح محصول | کد آیسیک 8 رقمی | کد آیسیک 10 رقمی |
| روکش کفش | _ | 2520512609 |
| فيلم پلاستيكي | ۲۵۲۰۱۲۱۲ | _ |
| صفحات پلاستيكي | ۲۵۲۰۱۲۱۴ | _ |
| ورق پلاستيكي خود چسب | ۲۵۲۰۱۲۱۵ | _ |
| انواع فيلم پلاستيكي چند لايه | ۲۵۲۰۱۲۱۹ | _ |
| پاكت پلاستيكي | ۲۵۲۰۱۵۱۵ | _ |
| كيسه نايلون | ۲۵۲۰۱۵۱۶ | _ |
روکش کفش تحت زیر تعرفه 3926، مقررات گمرکی ایران با عنوان "ساير مصنوعات از مواد پلاستيكي و مصنوعات از ساير مواد مشمول شماره‌هاي 01 39 لغايت 14 39." صادر و وارد می‌شود.
شرایط ورود کد 39262010، داشتن اجازه از وزارت بازرگانی و وزرات صنعت، معدن و تجارت، 20 درصد حقوق ورودی در سال 1399 (حقوق گمرکی 4% و سود بازرگانی 16%) میباشد.
شرایط ورود کد 39262090، داشتن اجازه از وزارت بازرگانی و وزرات صنعت، معدن و تجارت، 55 درصد حقوق ورودی در سال 1399 (حقوق گمرکی 4% و سود بازرگانی 51%) میباشد.
همچنین تقریبا کلیه محصولات فيلم‌هاي پلاستيكي از جنس پلي اتيلن كه در اين مطالعه امکان‌سنجی مورد بررسي قرار مي‌گيرد در قالب شماره تعرفه‌هاي زیر مجموعه 3920 وارد و صادر مي‌شود.
واحدهای تولیدکننده محصول
این محصول تا انتهای سال 1399 دارای 1,057 واحد فعال بوده است. استان‌های خراسان رضوی و اصفهان دارای بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی لینک زیر کلیک کنید.
* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول
همچنین با کلیک بر روی کد تعرفه زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با این کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 39262010
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 39262090
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 3920
کاربردهای محصول
كاربرد گسترده فيلم‌هاي پلاستيكي از جمله فيلم‌هاي پلي‌اتيلني كاملا مشهود است. فيلم‌هاي پلاستيكي در هر بخشي از زندگي و صنعت به شكل‌هاي مختلفي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. نحوه مصرف فيلم و ورق‌هاي نازك پلاستيكي به ويژه پلي‌اتيلن به دو شكل زير مي‌تواند باشد.
- فيلم‌هايي كه بصورت خام (چاپ شده و يا نشده، رنگي و يا شفاف) در ضخامت‌هاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين محصولات به صورت رول در اندازه‌هاي متفاوت به بازار عرضه مي‌گردد. از جمله اين كاربردها مي‌توان به سفره، روميزي، جلد كتاب، پرس كارت، فيلم‌هاي كشاورزي، فيلم‌هاي ضدخوردگي فلزات و فيلم‌هاي مورد استفاده در بسته‌بندي در صنايع مختلف به ويژه صنعت غذايي اشاره كرد.
- از اين فيلم‌ها براي توليد محصول ديگري با كارايي متفاوت مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه ممكن است محصول نهايي بطور كامل از اين فيلم‌ها تشكيل شده باشد مانند كيسه‌هاي نايلون، روكش كفش و يا اينكه يكي از بخش‌ها و لايه‌هاي محصول نهايي باشد مانند نوار بهداشتي
- جلوگيري از انتقال آلودگي كفش به محيط
- محافظت کفش‌ها از آلودگي محيط کار
بازار محصول
يكي از بزرگترين كشورهاي توليدكننده انواع روكش‌هاي پلاستيكي كفش در جهان كشور چين است كه سهم قابل توجهي از بازار جهان را در اختيار دارد كه علت اين امر توليد انبوه با قيمت بسيار پايين و كيفيت مطلوب كه توان رقابت را براي ديگر كشورها تنگ كرده است.
بازار روكش‌هاي پلاستيكي كفش متاثر از كاربرد محدود آن، يك بازار خاصي را به وجود آورده است و عرضه محصول در اين بازار نياز به معرفي محصول و ارتباط نزديك توليدكننده و يا عرضه‌كننده و مصرف‌كننده است. در منطقه خاورميانه كشور تركيه بزرگترين توليدكننده و عرضه كننده اين محصول به شمار مي‌آيد و عرضه محصول در اين منطقه نياز به رقابت با محصولات اين كشور است. از طرفي اين محصول قابل عرضه در كشورهايي است كه در زمينه بهداشت و درمان و رعايت اصول آن داراي پيشرفت‌ها و استانداردهايي باشند. بنابراين با وجود انواع مختلف و متنوعي از اين محصولات، صادرات اين محصول به كشورها با ارایه محصول مناسب به جهت قيمت و كيفيت و قدرت چانه زني بالا مقدور مي‌باشد.
روش تولید
براي توليد فيلم‌های پلی اتیلن، از روش اکستروژن استفاده مي‌شود. دو فرآيند اصلي كه از تكنولوژي اكستروژن در توليد ماده بسته‌بندي انعطاف پذير استفاده مي‌كنند عبارتند از:
اكستروژن به صورت ريخته گري (cast) و اكستروژن فيلم دمشي (لوله اي)
تجهيزات مورد نياز براي توليد فيلم‌ها، دستگاه توليد فيلم کواکستروژن دمشي مي‌باشد که براي توليد فيلم‌هاي تک و سه لايه معمول مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با توجه به اينکه مواد اوليه جهت توليد چنين فيلم‌هايي گريدهاي صنعتي پلي اتيلن سبک، پلي اتيلن سبک خطي، پلي اتيلن سنگين، پلي اتيلن سنگين خطي، پلي آميدها، نايلون، اتيلن ونيل الکل، اتيلن ونيل استات و افزودني‌هاي مورد نياز مي‌باشد، بنابراين دستگاه سه لايه‌اي کواکستروژن دمشي که براي توليد اين فيلم خريداري مي‌شود بايد توانايي توليد فيلم با اين مواد اوليه را داشته باشد.
پس از تولید فیلم‌های پلی اتیلن، این فیلم‌ها توسط دستگاه تمام اتوماتیک تبدیل به کاور کفش می‌شوند.
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 45,166 | 180,664 |
| سرمایه در گردش | 1,059 | 4,236 |
| کل سرمایه گذاری | 46,225 | 184,900 |
زمین مورد نیاز برای تولید 40 تن در سال روکش یکبار مصرف کفش، 1,000 مترمربع میباشد.
*هر دلار معادل 250,000 ریال در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد میباشد و معادل 32,076 میلیون ریال میباشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح تولید روکش کفش توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرج | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 27,854.05 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 32.61 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 3 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 27,000 | میلیون ریال |
