با توجه به تبصره ماده 24 لایحه اصلاحی قانون تجارت سهام را می‌توات به سه دسته تقسیم کرد
1- سهام با نام
2- سهام بی نام
3- سهام ممتاز
سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که میزان مشارکت تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت را مشخص می‌کند. اگر این سهم به نام دارنده آن با ذکر مشخصات معلوم باشد سهام با نام است؛ سهام بی نام ورقه و سند تجاری عام است که نام دارنده و مشخصات آن در دفتر سهام ثبت نشده است که در این صورت دارنده آن مالک آن محسوب می‌شود؛ البته به لحاظ شفاف نبودن مالکیت سهام بی‌نام، در بورس اوراق بهادر، سهام تمام شرکت‌ها با نام هستند و سهام بی‌نام نداریم؛ از مصادیق عدم شفافیت و دور زدن قانون، تملک سهام بی‌نام توسط کارمندان دولت و معامله با دولت است که اگرچه تحت شرایط قانون منع مداخله کارکنان دولت باطل است ولی چون مالک سهام بی نام مشخص نیست، ممکن است اشخاص،قانون اخیر را به این شکل کنار بگذارند.
نقل و انتقال سهام یا سهم الشرکه:
درشرکت‌های با مسئولیت محدود، سهم الشرکه بی‌نام نداریم و باید مالک سهم الزاماََ معلوم باشد.انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود در صورتی معتبر است که با سند رسمی باشد؛ بنابرین اگر مبلغ اسمی سهام بالا باشد، حق تحریر و حق ثبت دفترخانه را نیز باید به هزینه مالیات انتقال سهم اضافه نمود. انتقال سهام در شرکت‌های سهامی باید در دفتر ثبت سهام شرکت که نزد هیأت مدیره همان شرکت است ثبت شود؛ این در حالی است که بسیاری از شرکت‌های فعال در ایران فاقد چنین دفتری هستند؛ به هر حال اگر نام خریدار در دفتر مذکور ثبت نشود خریدار نمی‌تواند در برابر شرکت یا اشخاص ثالث به قرارداد خرید خود استناد کند؛ بنابراین شرکت می‌تواند از ورود چنین خریداری به مجمع جلوگیری کند یا سودی به وی پرداخت نکند؛ همچنین اشخاص ثالث که از فروشنده سهام طلبکار هستند می‌توانند سهام او را به نفع خود توقیف کنند زیرا مطابق دفتر ثبت سهام شرکت، هنوز فروشنده مالک سهام است.
نوعی دیگر از انتقال، انتقال قهری می‌باشد؛ در صورت فوت سهامدار سهام به ورثه وی می‌رسد و مانند سایر شرکای شرکت عضو شرکت می‌شوند؛ البته در شرکت با مسئولیت محدود می‌توان شرط کرد که در صورت فوت یکی از شرکا، سایرین حق منحل کردن شرکت را دارند.
سهام خواه بانام یا بی‌نام مشمول مالیات انتقال است؛ بنابراین در صورتی که سهامدار سهام بی‌نام تغییر کند چنانچه اداره ثبت شرکت‌ها به واسطه تغییر اسامی سهامداران پیوست صورتجلسه مجمع به این موضوع پی ببرد، ثبت صورت جلسه را منوط به واریز مالیات نقل و انتقال خواهد نمود؛ بنابراین اگر از انتقال سهام بی‌نام گاه مالیات اخذ نمی‌شود، به خاطر معافیت این نوع سهام از مالیات انتقال نیست بلکه به خاطر عدم کشف انتقال است.
مالیات انتقال سهام و سهم الشرکه شرکت‌های خارج از بورس، طبق ماده 143 قانون مالیات‌های مستقیم، چهاردرصد ارزش اسمی سهام است، بنابراین مبلغ واقعی ملاک نیست؛ به عبارت دیگر اگر شخصی 50% سهم الشرکه شرکت با مسئولیت محدود به ارزش اسمی (ثبت شده) 50هزار تومان را به مبلغ 5 میلیارد بخرد، مبلغ مالیات وی دو هزار تومان (4درصد 50 هزار تومان) می‌شود.
انتقال سهام در شرکت‌های بورسی، باید توسط کارگزار و از طریق سامانه سازمان بورس انجام شود و مطابق ماده 143 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، از هر نقل و انتقال سهام یا حق تقدم خرید سهام در بورس یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز( مانند فرابورس) مالیات مقطوعی به میزان نیم دصد ارزش فروش سهام یا حق تقدم دریافت خواهد شد.
نحوه توقیف سهام:
توقیف سهام در شرکت‌های بورسی از طریق سازمان بورس( شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادر و تسویه وجوه) و در شرکت‌های سهامی و تعاونی خارج از بورس با اعلام به هیأت مدیره همان شرکت جهت درج در دفتر ثبت سهام شرکت و در سایر شرکت‌ها( نظیر شرکت با مسئولیت محدود) از طریق اداره ثبت شرکت‌ها به عمل می‌آید. در شرکت‌های تعاونی انتقال سهام به غیر اعضا اصولاََ ممکن نیست؛ بنابراین اگر طلبکاری، سهام بدهکار در شرکت تعاونی را توقیف کند، سهام به فروش نمی‌رسد بلکه طلب طلبکار از محل باز پرداخت ارزش سهام صورت می‌گیرد؛ به این معنا که سهام سهامدار بدهکار کم شده و در ازای آن شرکت ارزش ریالی سهام را به طلبکار خواهد داد.
