مقدمه
بسته‌بندي مواد دارويي و بهداشــتي براي ايمن نگهداشــتن فرآورده‌ها از آلودگي‌ها و رشــد ذرات ميكروبي از زمان توليد تا مصــرف آنها صــورت مي‌پذيرد. با توجه به اينكه بسته‌بندي فرآورده‌هاي دارويي و بهداشتي نقشي حياتي در حفظ كيفيت محصولات دارد، تعداد زيادي از شركت‌هاي توليدكننده دارو، بســته‌بندي محصــولات خود را در محيط‌هاي عاري از آلودگي انجام مي‌دهند. بسته‌بندی پلاستیکی مناسب برای محصولات دارویی و بهداشتی باید بسیاری از الزامات را برآورده کند. باید ضمن انتقال پیام‌های بازاریابی و افزایش فروش، از محصول در برابر تاثیرات بیرونی محافظت کند و کاربران را در مورد محتوا آگاه کند. در عین حال، باید اطمینان حاصل کند که محتوا به راحتی باز و بسته می‌شود. ایمنی کودک یکی دیگر از پیش نیازهای مهم است. هر بسته باید به گونه‌ای باشد که کودکان را از مصرف ناخواسته دارو در امان نگه دارد. بسته‌بندی نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و تجویز محصولات دارویی دارد. امروزه رايج‌ترين مواد مصرفي در بسته‌بندي دارو، فويل آلومينيوم، پلي‌استرها، پلي‌اتيلن‌ها و پلي‌پروپيلن‌ها مي‌باشند.
در ادامه خلاصه‌‌ای از مطالعات امکان‌سنجی (طرح توجیهی) تولید تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو ارائه شده است.
معرفی محصول
1- بطري و قوطي و ظروف
بسته‌بندي كه براي نگهداري محصـولات مختلف اسـتفاده می‌شود در صـنعت دارويي و آرايشـي، بهداشتي از اهميت خاصي برخوردار است. از جمله اين بسته‌بندي‌ها، بطري و ظروف بسته‌بندي مي‌باشند. جنس اين بسته‌بندي‌ها از فلز مثل آلومينيم و يا از جنس پلاستيك مثل پلي‌اتيلن و پلي‌اتيلن ترفتالات مي‌باشند.
كاربرد اين بسته‌بندي‌ها در بطري و قوطي‌هاي دارويي و بسته‌بندي ضدعفوني‌كننده‌ها مي‌باشد.
2- تيوب‌ها
معمولا به صورت آلومينيومي و پلاستيكي توليد مي‌شوند. تیوب‌ها از نظر نوع مواد اوليه مصرفي به صورت زير تقسيم‌بندي مي‌شوند:
• تيوب آلومينيومي
• تيوب آلومينيومي/ پليمري
• تيوب پليمري
پليمر مورد اسـتفاده در انواع تيوب از جنس پلي‌اتيلن سـبك و سـنگين مي‌باشد. اسـتفاده از پلي‌اتيلن بستگي به تعداد لايه‌هاي آن دارد.
معرفی کد آیسیک و کد تعرفه محصول
در این بخش به معرفی کد آیسیک محصول اصلی طرح و سایر محصولات جانشین آن می‌پردازیم.
| شرح محصول | کد آیسیک 8 رقمی | کد آیسیک 10 رقمی |
| بطری از پلي‌اتيلن | ـ | 2520512452 |
| بطری از پلي‌پروپيلن | ـ | 2520512616 |
| بطری از ABS | ـ | 2520512453 |
| انواع تیوب بسته‌بندی پلاستیکی | ـ | 2520412443 |
| انواع درپوش و سرپوش پلاستیکی | ـ | 2520412444 |
| تيوب خميردندان | 25201396 | ـ |
| انواع بطري‌ها و تيوب‌هاي پلاستيكي | 25201390 | ـ |
| بطري دارو | 25201392 | ـ |
| بسته‌بندي مواد دارويي | 24232180 | ـ |
محصولات طرح شامل بطری از پلي‌اتيلن، بطری از پلي‌پروپيلن، بطری از ABS، انواع تیوب بسته‌بندی پلاستیکی و انواع درپوش و سرپوش پلاستیکی تحت زیر تعرفه 3923، مقررات گمرکی ایران با عنوان "اشياء براي نقل‌وانتقال يا بسته‌بندي كالا، از مواد پلاستيكي؛ سربطري، سرپوش، كلاهك و ساير درپوش‌ها، از مواد پلاستيكي" صادر و وارد می‌شود.
شرایط ورود کد 39233000، 39239010 و 39235000 داشتن اجازه از وزارت بازرگانی و وزرات صنعت، معدن و تجارت، 20 درصد حقوق ورودی در سال 1399 (حقوق گمرکی 4% و سود بازرگانی 16%) می‌باشد.
واحدهای تولیدکننده محصول
این محصولات تا انتهای سال 1398 دارای 652 واحد فعال بوده است. استان‌های البرز و خراسان رضوی دارای بیشترین واحد تولیدکننده این محصول هستند. برای مشاهده جزئیات دقیق واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث تولید محصول بر روی لینک زیر کلیک کنید.
* مشاهده واحدهای فعال و واحدهای در حال احداث محصول
همچنین با کلیک بر روی کد تعرفه‌های زیر میزان صادرات و واردات صورت گرفته با آن کد، کشورهای وارد کننده، صادر کننده و... قابل مشاهده است.
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 39233000
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 39239010
* مشاهده واردات و صادرات محصول با کد تعرفه 39235000
کاربردهای محصول
1- بسته‌بندي مواد دارويي
يكي از مهم‌ترين شاخصه‌ها و عوامل موثر در حفظ كيفيت محصولات دارويي در صنعت داروسازي، داشتن بسته‌بندي مناسب از نظر كيفيت فيزيكي و شميايي است. از اين طريق مي‌توان تاثيرات ناشي از سرما، گرما، حمل‌ونقل نامناسب و نيز نفوذ اكسيژن و ساير عوامل مضر را در يك بسته‌بندي به حداقل رساند.
2- بسته‌بندي‌هاي مواد بهداشتي و آرايشي
بسته‌بندي مواد بهداشتي و آرايشي به منظور اهداف زير صورت مي‌گيرد.
• اهداف كاربردي
حفظ و نگهداري، مقدار، اندازه و خواص فيزيكي و شـيميايي محصـول در مسـير توليد به مصـرف و حمل و چيدمان مناسب آن از اهداف كاربردي بسته‌بندي مي‌باشد.
• اهداف ارتباطي
اطلاع‌رساني، ترغيب‌كردن و خريد و... كه در ارتباط با مشتريان انجام می‌شود از اهداف ارتباطي بسته‌بندي مي‌باشد.
بازار محصول
تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو و محصولات بهداشتی، در بسیاری از صنایع از جمله دارویی، آرایشی و بهداشتی دارای کاربرد است. رشد مراقبت شخصی و افزایش تقاضا برای محصولات آرایشی از عوامل اصلی تقاضای بازار تیوب و ظروف بسته‌بندی است. علاوه بر این، افزایش تقاضا برای بسته‌بندی‌های کوچک و همچنین پیشرفت در فرآیندهای تولید به رشد بازار دامن می‌زند. انتظار می‌رود بازار تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو در نتیجه افزایش اولویت‌های مصرف‌کننده برای بسته‌بندی راحت، ایمن و پایدار، رشد بالایی داشته باشد. با بررسی کاربردهای تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو و محصولات بهداشتی در صنایع مختلف و اهمیت این محصولات در صنایع داروسازی به لزوم تولید بالای این محصول در جهان و داخل کشور پی می‌بریم. همچنین روند رو به رشد صادرات این محصولات نشان‌دهنده نیاز بازار جهانی به این محصولات می‌باشد که با بالابردن کیفیت ساخت و رعایت استانداردهای جهانی می‌توان صادرات را افزایش داد. با بررسی ارقام موازنه عرضه و تقاضا پی می‌بریم که در سال‌های آینده با کمبود عرضه این محصولات روبرو هستیم که همین موضوع بر لزوم تاسیس واحدهای تولید تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو و محصولات بهداشتی تاکید دارد.
روش تولید
فرآيند توليد ظروف دارويي به شرح زیر می‌باشد:
توليد قوطي‌ها از روش دمشي مي‌باشد، اما روش‌هاي مختلفي در فرآيند قالب‌گيري دمشي (Blow Molding) وجود دارند كه عبارتند از:
• (Extrusion Blow Molding) قالب‌گيري دمشي رانشي
• (Injection Blow Molding) قالب‌گيري دمشي تزريقي
• (Stretch Blow Molding) قالب‌گيري دمشي كششي
فرآیند توليد تيوب‌هاي پلاستيكي به شرح زیر می‌باشد:
1- توليد لوله با استفاده از فرآيند اكسترودر
2- اتصال سرتيوب به بدنه آن
3- چاپ طرح مورد نظر بر روي تيوب
4- رنگ و پوشش دادن تيوب پلاستيكي و سپس خشك كردن آن
5- چسباندن برچسب هاي مورد نظر بر روي تيوب پلاستيكي
6- دوختن انتهاي تيوب
سرمایه گذاری طرح
| شرح | هزینه موردنیاز (میلیون ریال) | معادل دلاری |
| سرمایه ثابت | 226,170 | 807,750 |
| سرمایه در گردش | 143,39 | 51,211 |
| کل سرمایه گذاری | 240,509 | 85,8961 |
هزینه‌های تولید طرح
هزینه‌های تولید بر اساس پيش‌بيني توليد در ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمی محاسبه می‌گردد و براي سال‌هاي قبل از دستيابي به ۱۰۰% ظرفيت با توجه به ميزان توليد و هزينه‌هاي ثابت و متغير، تعديلات لازم اعمال می‌گردد. كل هزينه‌هاي توليد اين طرح كه شامل هزينه‌هاي عملياتي و غيرعملياتي توليد می‌باشد و معادل 251,019 ميليون ريال می‌باشد.
شاخص اقتصادی طرح
شاخص‌های اقتصادی طرح تولید تیوب و ظروف بسته‌بندی دارو توسط نرم افزار کامفار محاسبه شده‌اند و به شرح زیر است.
| شرح | مقدار | واحد |
| ارزش فعلی خالص (NPV) | 684,122.2 | میلیون ریال |
| نرخ بازده داخلی (IRR) | 69.66 | درصد |
| دوره بازگشت سرمایه (PBP) | 2 | سال |
| تسهیلات پیشنهادی | 136,000 | میلیون ریال |
